Waarom vangen we de energie van een bliksem niet op?

Krachtige flitsen met kort daaropvolgend enorme klappen houden ons ‘s nachts soms behoorlijk wakker. Onweer is een bijzonder en in Nederland niet zo gek vaak voorkomend verschijnsel. Maar als het voor komt kan de enorme kracht van een inslag behoorlijke schade veroorzaken. Kunnen we deze energie niet opvangen en gebruiken voor nuttige doeleinden?

Bliksem
Bliksems ontstaan door verschillen in elektrische lading in de atmosfeer, wat een elektrische ontlading tot gevolg heeft. Een bliksem kan binnen wolken plaatsvinden, maar kan ook inslaan op de grond. Over het hoe en waarom een bliksem in de grond zou inslaan is weinig met zekerheid te zeggen, omdat onderzoekers het hierover niet met elkaar eens zijn. Wel worden in Nederland nog steeds jaarlijks zo’n een tot twee mensen door de bliksem getroffen (aldus KNMI). Als ik weer eens niet kan slapen door het oorverdovende gedreun van een herfststorm, fantaseer ik over manieren om deze ‘verspilde energie’ op te vangen en er huishoudens mee van energie te voorzien.

Onpraktisch
Helaas komen we er via de website van de NASA achter dat energie uit bliksem geen aantrekkelijk alternatief is om duurzaam energie in te winnen. Verschillende mensen hebben hier wel over nagedacht, maar serieuze pogingen om die energie op te vangen zullen nog lang op zich laten wachten.

De reden hiervoor is dat het simpelweg onpraktisch is, en wel om een aantal redenen:
– Een groot deel van de energie in een bliksem zit in de donder en het licht, wat niet zo simpel is om te zetten in elektrische energie.
– En zelfs al was het makkelijk om de energie op te vangen, dan nog heeft het weinig zin. De energie is namelijk slechts een fractie van een seconde aanwezig wat de totale energie vrij klein maakt. Het is hooguit genoeg om een 100-watt-lampje voor 6 maanden te laten branden. Ook de opslag van deze energie is door de zeer korte ontlading erg onpraktisch.
– De bliksem slaat niet consequent in en is bovendien moeilijk te voorspellen. Dit maakt het lastig om er op te anticiperen.
– Bliksems zijn zo sterk dat het veel schade toe kan brengen. De apparatuur moet erg robuust zijn waardoor de kosten enorm hoog worden. Bovendien is de bliksem gevaarlijk, waardoor werken met bliksem een onaantrekkelijke gelegenheid is (en levens zou kunnen kosten).
– Daarnaast moet de energie uit bliksems over een groot gebied opgevangen worden om voldoende te zijn, wat de kosten ook onpraktisch hoog maakt.

De conclusie van NASA is dan ook dat door deze wetenschappelijke, technische, economische en juridische problemen, het opvangen van energie uit bliksems niet praktisch is. Helaas dus voor de mensen die hopen dat zij binnenkort hun telefoons aan de bliksem kunnen opladen, dit zal voorlopig niet kunnen!

Lange termijn
De ‘problemen’ die NASA noemt zijn misschien wel overkomelijk op de lange termijn. Praktische problemen vragen om een oplossing. Er worden miljarden gepompt in offshore energiewinning, er worden oorlogen gevoerd om olie, en ook onderzoek naar zonne- en windenergie wordt behoorlijk gesubsidieerd. Wat zou er gebeuren als we investeren in energiewinning uit statisch geladen wolken? Zullen we ooit met drones rondvliegen om zelf ontladingen in deze wolken op te wekken en met een vliegtuig vol energie terug te keren op de begane grond? Wie weet zijn een aantal problemen in de toekomst uit de weg te gaan en wordt het uiteindelijk toch nog mogelijk om de energie ‘af te tappen’. Zolang de onweer mij niet wakker houdt, blijf ik in ieder geval dromen van een betere wereld!

P.s. Een extraatje: hier vind je een kaart van Europa met daarop live (!) de blikseminslagen.