Studenten snuffelen aan werkveld

Afstuderen is één ding, maar een prijs krijgen voor je scriptie, dat overkomt zeker niet iedereen! Donderdagavond 20 november waagden zes studenten de poging om de Rachel Carson milieuscriptieprijs 2014 in de wacht te slepen. Onderwerpen als de verstening van tuinen in combinatie met waterafvoer, aardwarmte als duurzaam alternatief voor aardgas en het gebruik van onderdelen van oude (kantoor)gebouwen voor nieuwbouw passeerden de revue.

De avond begon met een speech van Rachel Heijne, directeur van Vereniging van Milieuprofessionals (VVM) in Utrecht. De VVM wil met deze prijs bereiken dat er meer bekendheid komt voor milieu- en duurzaamheidsonderzoeken waarmee studenten hun diploma halen. Een van de genomineerden is Cirsten Zwaagstra en zij studeerde Milieukunde aan de Rijksuniversiteit van Groningen. Zij heeft onderzoek gedaan naar de verstening van tuinen en de gevolgen daarvan op het klimaat in een stad.

Ook Larissa Gonzalez was genomineerd voor deze prijs. Zij studeerde Climate & management aan de Haagse Hogeschool nadat zij eerst twee jaar Aardwetenschappen had gestudeerd. Zij richtte zich op de vraag of aardwarmte een duurzaam alternatief is voor aardgas. ‘In dit onderzoek kon ik mijn studies combineren’, aldus Larissa. Later op de avond sleepten zowel Cirsten (WO) als Larissa (HBO) de Rachel Carson milieuscriptieprijs in de wacht.

Vlnr: Larissa Gonzalez (HBO), Cirsten Zwaagstra (WO) en Leendert van Bree (jury voorzitter).

Wateroverlast door versteende tuinen

Cirsten wil met haar onderzoek bijdragen aan de leefbaarheid van steden. Haar onderzoek is toegespitst op drie wijken in de gemeente Groningen. “Mijn onderzoek begon door een vraag van mijn schoonvader: wat zijn de gevolgen van versteende tuinen op de waterafvoer? Ik realiseerde me dat een hele wijk last kan krijgen van wateroverlast als iedereen hun tuin versteend. Tijdens mijn onderzoek heb ik veel gehad aan het kadaster doordat zij oude luchtfoto’s uit 1998 konden aanleveren. Hiermee berekende ik de oppervlakte van de tuinen. Van daaruit ben ik verder gegaan”, vertelt Cirsten.

Cirsten heeft drie Groningse wijken onderzocht waar in de afgelopen 15 jaar het aantal stenen is toegenomen. De waterafvoer naar het riool kan hierdoor met een percentage van 3% toenemen blijkt uit haar onderzoek. Dit lijkt een kleine hoeveelheid, maar het kan een groot verschil maken. Het rioolwater van verschillende wijken komt via een ondergronds stelsel samen in een rioolwaterzuiveringsinstallatie. Een kleine toename water per wijk kan grote gevolgen hebben voor het systeem. Bovendien zal het in de toekomst door klimaatverandering meer gaan regenen in korte tijd. Het riool zoals dit nu is ingericht kan dan soms niet meer de grote hoeveelheid water aan. Water blijft op straat staan, waardoor wateroverlast voor bewoners ontstaat. Ook kan het water uit het riool bijvoorbeeld overlopen in beken en rivieren. Hierdoor komt vies water in de natuur met minder verschillende soorten dieren in het water tot gevolg.

Met de resultaten uit Cirsten haar onderzoek gaan vanaf 2015 vijf ‘icoonsteden’ aan de slag. Zij brengen ook de gevolgen van verstening in kaart en gaan vervolgens samen met inwoners aan de slag om meer groen te realiseren onder het motto: ‘biodiversity in my backyard’.

 Aardwarmte voor verwarmen van huizen

Larissa heeft in haar onderzoek naar aardwarmte een proeflocatie gebruikt om haar onderzoek te kunnen onderbouwen met metingen. Aardwarmte gebruiken om huizen, kantoren of tuinbouwkassen te verwarmen heet met een duur woord geothermie. Dit is uiteraard duurzamer dan de fossiele brandstoffen, gas, benzine of aardolie, die we nu vaak gebruiken om onze gebouwen te verwarmen. Het platform Geothermie, speciaal opgericht om duurzame en goedkopere oplossingen te bevorderen, heeft dit onderwerp voor een scriptie aangedragen en Larissa is er vol enthousiasme ingedoken. “Ik wil graag met dit onderzoek bijdragen aan een duurzame samenleving, waarin mensen niets van hun welvaart hoeven op te geven”, vertelt Larissa.

Het platform heeft uit eerder onderzoek al geconcludeerd dat het neerzetten van een installatie die aardwarmte omzet naar een verwarmd huis een duurzame oplossing kan zijn. Echter was nog niet duidelijk hoe lang de terugverdientijd is van het neerzetten van een dergelijke installatie. Daar kwam Larissa om de hoek kijken en uit haar onderzoek blijkt dat het een uitermate duurzame oplossing is. “Na 1,5 tot 2 maanden is de energie en CO2-uitstoot die het aanleggen van een installatie voor de verwarming van de kassen op de proeflocatie terugverdiend.” Het plaatsen van een aardwarmte-installatie is dus een hele duurzame oplossing. Ter vergelijking: de hoeveelheid energie die nodig is om een windturbine te fabriceren, plaatsen, onderhouden en na twintig jaar te verwijderen, is pas in drie tot zes maanden terugverdiend, volgens de Natuur- en Milieufederatie Utrecht.

Bekendheid

Na de prijsuitreiking was het tijd voor een borrel, waarmee de avond werd afgesloten. Het was een interessante avond met onderzoeken van hoog niveau. Ik heb genoten van alle presentaties. Deze uitreiking van de milieuscriptieprijs draagt ook bij aan meer bekendheid voor de milieuonderzoeken waarop studenten afstuderen. Wil jij ook je scriptie aanmelden voor de Rachel Carson milieuscriptieprijs 2015 of wil je meer informatie? Kijk dan op: www.milieuscriptieprijs.nl.