Fair Trade in Nepal: maakt een keurmerk echt verschil?

Nepal, het dak van de wereld. Een prachtig land met de hoogste bergtoppen, de kleurrijke vlaggetjes, vele tempels en het geboorteland van Buddha. Maar ook één van de armste landen ter wereld. In Nepal ging Young & Fair samen met 14 jongeren opzoek naar het verhaal achter eerlijke handel. Het doel van de reis was om een grotere bewustwording te creëren over eerlijke handel. De reis naar Nepal heeft veel losgemaakt bij de reizigers, maar ook bij de Nepalese gids. Reizigers Eefje en Noortje vertellen wat de reis voor hun heeft betekend. Reisgids Mahesh vertelt hoe de reis op hem als local indruk heeft gemaakt.

In dit laatste deel van het drieluik laten we reizigster Noortje aan het woord.

Weet jij voor welke uitdagingen lokale boeren en ondernemers komen te staan als ze een eerlijk product op de markt willen brengen? Hoe de rol van de tussenpersoon eigenlijk alles kan veranderen? Of dat het verkrijgen van een keurmerk niet zo eenvoudig is als het lijkt? Ik eigenlijk niet, en daarom besloot ik mee te gaan met de Young & Fair Weg reis naar Nepal. Daar maakte ik kennis met verschillende lokale initiatieven, die allemaal als doel hebben om een eerlijk en duurzaam product op de markt te brengen. Vooral de laatste stap, het exporteren van het product tegen een eerlijke prijs, is cruciaal. Helaas gaat het hier nog wel eens mis.

Eerlijke en biologische thee, maar dan zonder keurmerk?

Ja, die bestaat! En dat maakt het voor ons als consumenten natuurlijk heel lastig. Hoe kunnen wij ervoor zorgen dat we deze thee kopen en daarmee de lokale boeren in Nepal ondersteunen? In Ilam, een regio in het oosten van Nepal, bezochten we drie theeplantages. Slechts één van deze plantages heeft een keurmerk. Dit betekent niet dat de rest niet bewust met de productie van hun thee omgaat, of dat arbeiders worden uitgebuit. In tegendeel, de twee plantages zonder enig keurmerk bestaan uit lokale gemeenschappen die samen thee produceren.

Deze thee wordt biologisch verbouwd en in hun eigen kleine fabriekjes verwerkt. Mannen en vrouwen werken beiden als theeplukkers en verdienen op basis van de hoeveelheid die ze plukken. Tijdens onze interviews met de theeboeren vertelden zij over de zorgen die ze hebben. Hoe kunnen ze zelf thee exporteren, zonder afhankelijk te zijn van India? Om thee te kunnen exporteren is er namelijk een zogenoemde ‘labtest’ nodig, iets waarvoor ze nu (nog) naar India moeten. Ook wordt Nepalese thee vaak grootschalig opgekocht door Indiase koopmannen en verkocht als Indiase ‘Darjeeling’ thee. Door zulke obstakels is normaal rondkomen van de theeproductie nauwelijks mogelijk. Daar komt nog bij dat het verkrijgen van een keurmerk erg kostbaar is.

Momenteel zijn deze lokale theeboeren dus afhankelijk van de zogenoemde ‘middle man’, die langskomt wanneer hij wil en alle thee opkoopt voor een spotprijs. Gelukkig zijn er ook initiatieven die hier verandering in brengen. In Kathmandu gingen we op bezoek bij Stan Tea Hub, een jong bedrijf dat zich richt op het doorverkopen van eerlijke en biologische thee. Stan Tea Hub doet de marketing voor kleine boeren, zodat zij een grotere kans hebben op het ontvangen van een eerlijke prijs en zo een betere toekomst tegemoet gaan.

Het draait niet om de winst, maar om de mensen

In Pokhara bezochten we de Women Skills Development Organization (WSDO). Dit is een Fair Trade gecertificeerde organisatie die kansarme vrouwen helpt om een nieuw leven op te bouwen door ze werk aan te bieden. Deze vrouwen zijn bijvoorbeeld gescheiden of lichamelijk beperkt en hebben daardoor minder kansen op de reguliere arbeidsmarkt.

Bij WSDO maken ze producten van geweven katoen zoals tassen, truien, kleden en knuffeldieren. Wij mochten een kijkje nemen bij alle stappen van de productieketen: van het verven en weven van de stoffen tot het in elkaar zetten van de verschillende onderdelen. Het was mooi om te zien hoe transparant deze organisatie te werk gaat en hoe tevreden de werknemers zijn.

Ook gingen we in gesprek met de oprichtster van de organisatie, Ramkali Khadka. Op de vraag of ze de prijs van de producten zou verhogen als de afname toe zou nemen, antwoordde ze: “Nee, het gaat niet om de winst die we maken, maar om de mensen.” Het enige doel van deze organisatie is het bieden van kansen aan vrouwen die die normaal niet zo snel zouden krijgen. En dat doen ze ontzettend goed!

Hoe nu verder?

Na het bezoeken van deze (en nog veel meer) mooie initiatieven heb ik een beter beeld gekregen van eerlijke productie in Nepal. Er komt ontzettend veel bij kijken en het is lastig om alle facetten te begrijpen. In het geval van de WSDO lijkt een keurmerk hen zeker te helpen om hun producten voor een eerlijke prijs te verkopen en daarmee landen als Nederland te bereiken. Helaas kunnen zowel kleinere als net opgestarte initiatieven zo’n keurmerk niet betalen. Zij zijn daardoor overgeleverd aan wat de tussenhandelaren voor hun product willen geven. Initiatieven als de Stan Tea Hub organisatie, die de schakel vormt tussen kleine lokale producenten en de internationale markt, zijn daarom heel belangrijk en wat mij betreft de toekomst!

Geschreven door Noortje van Rijsingen

Over de auteur

Noortje is naast een toegewijde duurzame student ook geoloog en heeft na het afronden van haar studie Aardwetenschappen in 2015 Nederland ingeruild voor Frankrijk en Italië! Vanuit zowel Rome als Montpellier doet ze als PhD student onderzoek naar aardbevingen wereldwijd. Werken en wonen in het buitenland is een enorm avontuur en ook zeker een uitdaging! Vooral de transitie van vegetarisch naar veganistisch eten in deze ‘kaaslanden’ verloopt niet altijd even soepel, maar daar werkt ze nog aan! 