Een illusie genaamd ‘CO2 afvang en opslag’

Maayke Damen over Clean Coal
Schone kolen. Weleens van gehoord?
Wat zouden het zijn; schone kolen? Bloemkool, kolen waar je handen niet vies van worden als je ze aanraakt of kolen die geen CO2 uitstoten bij verbranding?

Met schone kolen, of de Engelse term ‘Clean Coal’, wordt de milieuvriendelijke productie van onder andere energie uit verbranding van steenkool bedoelt. Afgekort CCS – CO2 Capture and Storage. De CO2 die vrijkomt tijdens de verbranding van kolen wordt via een ingenieus systeem afgevangen en vervolgens onder de grond gepompt voor opslag in bijvoorbeeld lege olievelden.

Aan dit systeem kleven echter vele nadelen en onzekerheden, waarover ik verderop meer over schrijf. Erger is namelijk dat wij door de keuze van de woorden ‘clean coal’ door de olielobby in een verkeerd beeld krijgen voorgeschoteld. Het enige wat bij mensen blijft hangen is de combinatie van het woord ‘schoon’ met het woord ‘kolen’. Dat schone kolen een illusie zijn en niet bestaan komt niet over. De woorden ‘clean coal’ dienen dus vervangen te worden door woorden met een andere betekenis.

Onzekerheden
Dat de afvang en opslag van CO2 alleen in het voordeel van de olielobby zal zijn en de mensheid niet van haar ondergang zal redden, zet ik hieronder kort uiteen.
“CCS zal niet voor 2030 rendabel zijn” verklaart het rapport van adviesbureau McKinsey wat uitkwam in september 2008. Dat betekent dat zeker tot 2030 kolencentrales, ook al zijn ze klaar voor de afvang en opslag van CO2, nog steeds tonnen van het schadelijke broeikasgas CO2 de atmosfeer in zullen stoten. Willen wij onder een wereldwijde temperatuurstijging van 2 graden Celsius blijven, dan zullen we dit moeten voorkomen.

Daarnaast betekenen investeringen in de ontwikkeling van CCS dat dit geld niet geïnvesteerd kan worden in het stimuleren van echt duurzame/hernieuwbare energie, het aanleggen van een infrastructuur voor zonne- en windenergie en intercontinentale netwerken etc. Dit terwijl bijvoorbeeld windmolens nu al CO2 vrije energie kunnen produceren.

Illusies
Ten slotte is niet bekend wat er gebeurt als onder hoge druk enorme hoeveelheden CO2 de grond in worden gepompt. Deze hoeveelheden overstijgen de normale aardse opslagcapaciteit van CO2 vele malen en niemand weet wat er gebeurt als er door bijvoorbeeld een aardbeving een opslagplaats openscheurt en daardoor een CO2 lekkage ontstaat.
CO2 aangelengd met water vormt koolzuur. Niemand weet of onder de enorme druk – in het binnenste van de aarde – de aardlagen die de opslagruimte afdekken wel bestand zijn tegen zo’n zuur goedje. Tevens is niet bekend of de betonnen funderingen en stalen pijpen bestand zijn tegen dit mengsel. Al met al een verontrustend beeld.

De olielobby spint ondertussen garen bij al die mensen die denken dat schone kolen werkelijk bestaan. Dat het hier slechts om mooie woorden gaat en oliebedrijven helemaal geen baat hebben bij gebruik van CCS wordt dan even vergeten. Als zij namelijk CCS toepassen moeten ze de bijkomende kosten doorberekenen aan de consument en blijken de fossiele brandstoffen niet meer te kunnen concurreren met hernieuwbare energie. Met andere woorden: ze houden ons gewoon een worst voor.
Happen wij of trappen we er met open ogen in…? 

Kolencentrale in Datteln (Duitsland). Foto: Arnold Paul.

Maayke Damen is jongerenvertegenwoordiger voor de VN Commissie voor Duurzame Ontwikkeling.