Stage via Interserve
Waterpompen in Centraal-Azië
Naam: Hans van Essen
Studie: Werktuigbouwkunde
Van jongs af aan was ik al geboeid door ontwikkelingswerk. Tijdens mijn studie werktuigbouwkunde wou ik hier dan ook meer handen en voeten aan geven door een stage in het buitenland te lopen. Al zoekend kwam ik terecht bij Interserve. Interserve is een christelijke organisatie die veel verschillende partnerorganisaties heeft in het Midden-Oosten en Azië.
Via Interserve werd ik uitgezonden naar een prachtig land in Centraal-Azië en kwam te werken voor STLI, een internationale ontwikkelingsorganisatie. Het land bestaat voor het grootste gedeelte uit bergen en heeft daardoor heel veel rivieren die vooral in het voorjaar en de zomer enorme hoeveelheden water meevoeren vanuit de hoge bergen (meer dan 7000 m) naar de valleien. Deze oude sovjetstaat had in het verleden een heel goed irrigatiesysteem om de overvloed aan water te verspreiden naar al de landbouwvelden. Of er waren goed werkende waterpompen om het water op te pompen naar de velden en tuinen van de mensen.
Na de val van het sovjetregime zijn al deze voorzieningen helaas snel afgetakeld. Irrigatiesystemen werken niet meer, pompen zijn verroest en er is vaak geen elektriciteit. Waar halen de mensen voldoende water vandaan voor de velden en tuinen om zo te zorgen dat de oogst goed zal zijn aan het einde van de hete zomer?
Het project ATIK, onderdeel van STLI, had daar een oplossing voor: een waterpomp die op waterkracht werkt, de zogenaamde hydrostatic coil pump. Deze waterpomp maakte gebruik van de waterkracht in de rivieren om het water zo van de rivier naar de velden te pompen. Dit tot wel 30 meter boven de rivier. Deze pompen werden gemaakt van materialen die allemaal lokaal voorhanden waren en die met lokale arbeid in elkaar konden worden gezet. Dit had voor mijn komst al geleid tot hele mooie resultaten.
Maar ATIK had nog een leuke uitdaging. Er is altijd wel water in de rivieren aanwezig, maar het waterniveau fluctueert heel erg. Daarom werkte de pomp vaak niet optimaal. Hoe kon dit nu worden opgelost? Dát werd mijn opdracht: ontwikkel een waterpomp die op waterkracht werkt, die meebeweegt met het waterniveau, gemaakt is van lokale materialen en door de mensen gemakkelijk te bouwen en te repareren is.
Dit bracht veel uitdagingen met zich mee, want in Nederland kunnen we prachtige dingen bouwen via hele mooie processen. Maar in Centraal-Azië hebben ze eigenlijk alleen maar lassers, een enkele draaibank en heel veel oud staal.
Al brainstormend waren we het al aardig snel eens: het moest een ton worden met daaromheen of erin een slang die werd rondgedraaid door vinnen voorop de ton te zetten. Hieronder de verschillende testpompen.
Maar nu kwam het moeilijkste: hoe maak je een koppeling tussen de draaiende pomp en de slang naar het land (die niet mee mag draaien). Hiervoor hebben we een soort huis laten draaien waar een pakking in paste van een cilinder die voor hydraulische systemen word gebruikt en die veel voorhanden was.
Na enig onderzoek zijn we tot het volgende ontwerp gekomen dat op verschillende plaatsen is getest en wordt gebruikt:
Resultaat
Naast al het werk met betrekking tot de pomp heb ik nog veel meer dankbaar werk mogen doen: Helpen met het bouwen van toiletten voor een vluchtelingenkamp, seminars geven over de verschillende technieken van ATIK, gezellig eten bij de lokale boeren en nog heel veel meer.
Ik hoop dat door dit werk de lokale boeren hun levensstandaard hebben kunnen verhogen.
Hans van Essen