Kennispark Twente en haar duurzame (?) campus
Bob Peeters over UTduurzaam en hun activiteiten
De werkgroep UTduurzaam van studenten en medewerkers van de Universiteit Twente wil op positieve maar kritische manier meedenken hoe de UT en haar campus duurzamer kan worden. UTduurzaam bestond afgelopen maand (februari) precies één jaar. Tijd om de balans op te maken! Duurzame Student sprak met de oprichter van de groep, Bob Peeters. Hoe gaat het nu met de groep?
Bob, respect. In januari 2009 voerde je in je eentje actie tegen de plannen van de UT voor het kappen van een stuk bos op de campus om plaats te maken voor een hotel. Je protestborden werden verwijderd, maar toch gaf je niet op. In een interview van het UT Nieuws zei je te hopen medestanders te krijgen die met jou een werkgroep wilden oprichten voor een duurzame UT. Kort daarna is de werkgroep ontstaan. Hoe is je dit zo snel gelukt?
“Ik was eigenlijk best wel verbaasd dat er zoveel mensen op onze eerste meeting afkwamen, die ook allemaal vonden dat het bosje moest blijven staan. Velen voelden zich niet gehoord op de UT. Maar ik vond het belangrijk dat we geen one-issue protestgroep zouden worden, en heb een bredere context gezocht, omdat de UT met duurzaamheid in het algemeen ook een flinke inhaalslag te maken had. Dat heeft me wel wat mensen ‘gekost’. Bovendien, zoals met elke startende groep, was continuïteit een grote uitdaging.”
Wat is jullie missie?
“We zijn dus eigenlijk als kleine groep gestart en zijn toen samen gaan nadenken over hoe we te werk willen gaan, welke prioriteiten er liggen, etc. Positivisme en samenwerken zijn kernwaarden in onze groep. Onze missie is om trots te kunnen zijn op onze universiteit, die werk maakt van duurzaamheid. Er liggen hiervoor een aantal unieke kansen voor de UT om te profileren op duurzaamheid, zoals het multidisciplinaire karakter van het UT-onderzoek, de realisatie van Kennispark Twente en haar unieke grote campus.”
Hebben jullie al doelen bereikt of zijn er juist bijgekomen?
“We merken dat er op de UT beweging komt om meer met duurzaamheid te doen. Zo heeft onze rector magnificus onlangs een stuurgroep Groene Campus ingesteld (waar ikzelf als PhD-vertegenwoordiger in plaats mocht nemen), die de opdracht heeft om “een bij het profiel van de Universiteit Twente passende duurzaamheidsmissie te formuleren en deze te vertalen naar een agenda voor het jaar van de duurzaamheid 2010.” Daar zijn we als werkgroep natuurlijk superblij mee, maar hiermee is onze klus nog niet geklaard. We staan juist aan het begin! UTduurzaam wil inspireren, motiveren, meedenken, samenwerken, studenten betrekken… Samen moeten we het doen!”
Hoe scoort de UT nu op duurzaamheid?
“Interessante vraag! De UT heeft hoogwaardige onderzoeksexpertise over duurzame energie in huis, is goed in het valoriseren van haar kennis voor het bedrijfsleven, en kent diverse spin-off duurzame ondernemers. Maar duurzaamheid is natuurlijk veel breder. Klimaatverandering roept om urgentie. Het multidisciplinaire karakter van het UT-onderzoek is bij uitstek geschikt om grondig na te gaan hoe de maatschappij op korte termijn een transitie kan maken naar een duurzame samenleving. De gedragskant van de mens speelt een grote rol in deze hele problematiek. Tip voor de UT om hier iets mee te doen! Naast onderzoek en onderwijs is het nodig dat de universiteit zelf ook duurzaam bezig is. Bijvoorbeeld als het gaat om het maatschappelijk verantwoord beleggen van het geldkapitaal, of het licht- en energiegebruik in de gebouwen en op de campus. ‘Practice what you preach’ noemen we dat. Op dit vlak heeft de UT echt nog een inhaalslag te maken vergeleken met een aantal andere universiteiten.”
De UT heeft als studies op duurzaamheidsgebied de mastertracks ‘Environmental and Energy Management‘, ‘Cradle-2-Cradle‘ en ‘Sustainable Energy Technology‘ en de minor ‘Sustainable Development in Developing Countries‘. Wat vind je van dit aanbod?
“Ik denk eigenlijk dat het goed zou zijn om een vak over duurzaamheid in élke opleiding op te nemen. Omdat een duurzame wereld iets essentieels is, zou je dat eigenlijk als onderdeel van wetenschappelijke normen en waarden mee moeten krijgen. Duurzaamheid moet iets vanzelfsprekends worden. Maar goed, dit klinkt nogal belerend. Ik denk dat de uitdaging er in ligt om per opleiding te laten zien op welke manier het vakgebied met duurzaamheid te maken heeft, en dat je als student daar een project over doet dat aansluit bij je eigen interesse. Of je brengt studenten van verschillende opleidingen bijeen, en laat ze samen een real case maatschappelijk vraagstuk rondom duurzaamheid oplossen. Ieder vanuit z’n eigen vakgebied. Een mooie vertaling van de duurzaamheidsproblematiek: het is zo breed en zo complex dat je het samen moet aanpakken!”
Op jullie website is te lezen dat jullie concrete plannen hebben voor een duurzame UT, zoals een campus die volledig op groene stroom draait en gerecycled papier in alle UT-printers. Hoe staat het daarmee?
“We zijn inderdaad druk geweest met de papierkwestie. Op onze site hebben we elke maand een stelling over duurzaamheid, en op onze stelling ‘Ik ben voor recycled papier in alle UT-printers’ hadden we 100 reacties waarvan 85% het ermee eens was. De UT gaat dit jaar een nieuwe aanbesteding doen op kopieerpapier, en omdat we denken dat toch niet iedereen blij is met 100% recycled papier hebben we als advies aan het Facilitair Bedrijf gegeven om te gaan voor mixed sources: papier dat bestaat uit 50% recycled en 50% nieuwe houtvezels voorzien van het duurzaamheidskeurmerk FSC. Kortom: the best of both worlds. We willen ook nog uitzoeken hoe de printinstellingen versimpeld kunnen worden, zodat dubbelzijdig afdrukken default wordt. Maar goed, de UT zou dat eigenlijk zelf moeten doen. Helaas is momenteel het aandeel groen in het UT-stroomgebruik nog steeds nihil. Maar de UT is wel bezig om het slib uit haar campusvijvers te gaan inzetten als biomassa voor energie. Ik ben erg benieuwd naar die ontwikkelingen.”
Neemt het UT bestuur jullie serieus? Doen ze iets met jullie adviezen?
“Jazeker, daar zijn we enorm blij mee. Ik denk dat ze beslist iets doen met ons geluid, ook al zal niet elke beleidsmaker dat even expliciet kenbaar maken. Maar het resultaat is wat telt! We krijgen genoeg positieve feedback van hen. Ook onze rector vindt dat je met z’n allen samen aan de slag moet met duurzaamheid. Niet alleen maar vanuit de top, maar ook de student en de medewerker moeten een handje meehelpen.”
Wat hebben jullie het afgelopen jaar nog meer allemaal gedaan? En heeft het veel opgeleverd?
“Ik kan twee grote dingen noemen waar we als werkgroep met trots op kunnen terugkijken. Ten eerste de Duurzame Denkavond die we samen georganiseerd hebben met de URaadsfracties. In het bijzijn van experts hebben we samen met studenten en medewerkers gebrainstormd rondom een zestal thema’s om de campus duurzamer te krijgen. We hebben er een rapport over mogen aanbieden aan het UT bestuur. Een tweede is dat we de organisatoren van de Batavierenrace hebben kunnen inspireren om deze grote jaarlijkse studenten-estafetteloop ihclusief het feest te verduurzamen. Zo zullen bijvoorbeeld de 13.000 feestbezoekers van Batafeest 2010 straks hun bier uit een maïsbeker gaan drinken!”
En wat zijn de plannen voor 2010?
“2010 is door de UT uitgeroepen als het jaar van de duurzaamheid. Daar wil UTduurzaam natuurlijk aan gaan bijdragen. Zodra we de concrete plannen van de UT horen kunnen we samen aan de slag!
Verder hebben we ook allerlei eigen plannen op stapel liggen. In mei zijn de nieuwe universiteitsraadverkiezingen, en we willen daarvoor een stemwijzer op duurzaamheid gaan publiceren. Ook zijn we bezig om samen met de WOT een wedstrijd uit te schrijven voor studentenhuizen om zelf een zonneboiler in elkaar te timmeren. Ook willen we graag i.s.m. de Batavierenrace en Morgen kijken of we een nieuwe Bata-commissie duurzaamheid kunnen opzetten, zodat het een vaste plek krijgt binnen de Bata en het vuur niet dooft na editie 2010.”
Hoe populair zijn jullie op de campus?
“We zijn best wel bekend merk ik. We hebben afgelopen jaar herhaaldelijk in het UT Nieuws gestaan, en dat wordt goed gelezen. Omdat we zo extravert zijn en steeds de samenwerking opzoeken hebben we veel contacten op de UT. Van student tot professor, van schoonmaker tot inkoper: iedereen heeft goede ideeën. Helaas is het wel zo dat het ontzettend moeilijk is om mensen actief te krijgen voor onze groep. Ik heb met veel mensen gesproken hoe dat nou komt, en het ligt niet per se aan ons thema. Diverse cultuur- en sportverenigingen hebben ook moeite om voldoende leden te behouden. Wat ook meespeelt, is dat we nog zo klein zijn dat we niet regelmatig een borrel of iets dergelijks hebben. Maar: duurzaamheid is ook gewoon leuk! Dus bij deze studenten gezocht die mee duurzame borrels willen organiseren!”
Kunnen studenten die hun campus en uni óók duurzamer willen jullie nog helpen?
“We hebben vooral actieve mensen nodig die zin hebben om samen met ons werk te maken van duurzaamheid. Kom met je eigen superidee, en we kijken hoe we samen dat kunnen uitwerken en organiseren. Maar ook als je minder tijd hebt en toch je steentje wilt bijdragen, dan kan dat. Bijvoorbeeld door op onze site (www.UTduurzaam.nl) te stemmen op de Stellingen van de Maand. Hoe meer mensen stemmen, hoe beter we het draagvlak kennen voor onze duurzame ideeën, en dat kunnen we weer communiceren naar de UT-beleidsmakers.”
Dankjewel Bob. We wensen je nog veel succes. Op naar een duurzame UT!
Bob Peeters (oranje t-shirt) met UTduurzaam tijdens de studentenintroductie 2009. Foto: Julia Mikhal