Duurzaam lesje leren

Jongerenvertegenwoordiger Michaela Hogenboom over duurzame ontwikkeling in het hoger onderwijs
‘Als ik gewoon weet wat er allemaal aan de hand is, en hoe ik daar wat aan kan doen – zonder al te veel moeite natuurlijk- prima’, zei een MBO leerling laatst in een van mijn workshops. ‘Waarom leren we niet standaard op school over duurzame ontwikkeling ?’  In ruim een jaar als jongerenvertegenwoordiger, heb ik honderden inspirerende jongeren ontmoet in gastlessen, workshops en op conferenties. Eén van mijn conclusies is dat jongeren op zich positief tegenover een duurzamere wereld staan, maar ‘duurzaam denken en doen’ bij de meeste niet vanzelfsprekend zijn. Uit onwetendheid, of uit gewoonte.

Hoe worden we van onwetend, wetend en maken we nieuwe gewoontes eigen? Door onze opvoeding. En een groot deel van die opvoeding vindt plaats in de schoolbanken. Duurzame ontwikkeling verdient daarom een vaste plaats in het onderwijs . Het zou toch normaal moeten zijn dat we in onze opleiding leren om goed met elkaar en de omgeving om te gaan. Niet als een apart vak ‘duurzaam’. Dan krijg je taferelen als: ’ ik had een zesje voor duurzaam, maar gelukkig wel een zeven voor statistiek’. Duurzame ontwikkeling verdient een integrale plaats. Wat zou het mooi zijn, als we bijvoorbeeld in de economieles leren dat winst niet het hogere doel is, maar dat bedrijven waarde kunnen creëren voor mens en milieu en dat er bij aardrijkskunde meer aandacht komt voor klimaatverandering en de impact van vleesconsumptie hierop.

Prikkelen
Voor een lesje doemdenken komt natuurlijk niemand graag ’s ochtends zijn bed uit. Het uitgangspunt zou dus ook moeten zijn dat jongeren geprikkeld worden om aan de slag te gaan met complexe vraagstukken zoals voedselzekerheid, duurzame  energie, het behoud van biodiversiteit en bestrijden van wereldwijde armoede. Op kleine schaal, binnen eigen interesse gebeid, maar met een holistische besef van wat er op globale schaal gaande is. In plaats van leren over hoe men dingen deed in het verleden, zou het accent moeten liggen op leren voor de toekomst.

Profiteren
Hier kan de maatschappij ook mooi van profiteren, want wat is er nou beter voor het leerproces van leerlingen en studenten dan het werken met praktijk casussen. Ik stel me voor dat een kruisbestuiving tussen het midden- en klein-bedrijf, de gemeente, de sportclub en noem maar op, met hun duurzaamheidsvraagstukken bij scholen en universiteiten terecht kunnen voor innovatieve oplossingen.

Werken
Omdat dit thema mij zo aan het hart gaat, ben ik naar mijn oude hogeschool gestapt met de vraag of ik bij mag dragen in de integratie van duurzame ontwikkeling in het onderwijs. Nu ben ik al enkele maanden actief als proces begeleider duurzame ontwikkeling bij bouwkunde en civiele techniek. Ik begrijp de complexiteit beter:  wat en hoe docenten doceren, wat en hoe studenten leren en wat de managers communiceren.

Juist door dit werk zie ik ook steeds meer mogelijkheden. Als men zich bewust is van het belang van duurzame ontwikkeling, dan is het niet meer dan logisch om duurzame dingen op te nemen in de studie. Uiteindelijk is het een kwestie van draagvlak creëren en gewoon doen. Zo heb ik vandaag de opleidingsstatuten nog herschreven, om duurzame ontwikkeling ook formeel te verankeren.

Ik zou graag zien dat duurzame ontwikkeling verder gaat dan het dingetje van een paar enthousiastelingen en ook tastbare materie wordt voor de jonge dame van het MBO. Wat mij betreft zijn we klaar voor de normalisering van duurzaam denken en doen. En, met een beetje hulp, ook van het onderwijs.

Michaela Hogenboom is jongerenvertegenwoordiger duurzame ontwikkeling bij de NJR. Zie ook haar website www.michaelahogenboom.com

Relevante links:
– www.duurzamestudent.nl/studie
– www.plado.nl
– www.dho.nl
– www.studentenvoormorgen.nl