Keurmerken onderzocht: Max Havelaar
Een serie artikelen over alle verschillende keurmerken op voedingsmiddelen.
Deze keer: Max Havelaar
Bekend om zijn koffie, maar met inmiddels een veel breder aanbod aan producten waarvoor de boeren een eerlijke prijs hebben gekregen.
Max Havelaar, Eko, Rain Forest Alliance, dit is slechts een greep van de opvallende logo’s op voedingsmiddelen. Maar alleen zo’n logo zegt jou, als consument nog niet waar het voor staat. Waarom zou je je weinige stufi-euro’s nou net aan deze (meestal duurdere) producten uitgeven? Daarom, een serie artikelen die duidelijk maakt waar welk keurmerk voor staat en waarom je nou net aan deze producten je geld uit zou moeten geven.
Na het Rain Forest Alliance logo in het vorige artikel is het volgende keurmerk, Max Havelaar, ook vooral te vinden op producten die buiten Nederland worden geproduceerd. Max Havelaar is ondertussen al weer bijna 30 jaar actief met het toekennen van keurmerken. Reden dus om het eens wat nader te bekijken.
Ontstaan
Max Havelaar is in 1988 opgericht in Nederland en heeft sindsdien navolging gekregen in diverse andere landen. Halverwege de jaren negentig zijn deze nationale initiatieven gaan samenwerken onder de koepelorganisatie FLO (Fairtrade Labelling Organization). De FLO stelt de normen op en voert de controles uit, waar de nationale organisaties vooral voor naamsbekendheid zorgen, nieuwe bedrijven aantrekken en de verkoop controleren.
Het keurmerk startte met de welbekende koffie, maar inmiddels is het keurmerk op een breed scala aan producten te vinden zoals thee, chocolade, fruit, rijst, suiker en zelfs katoen.
Voorwaarden
Max Havelaar, en daarmee Fairtrade, staat voor eerlijke handel; boeren krijgen een eerlijke prijs voor hun producten. Daarvoor moeten de boeren wel aan een lijst van voorwaarden voldoen, opgesteld door de FLO. De “kleine” boeren moeten zich daarvoor verenigen in democratische organisaties. Deze voorwaarden zijn niet enkel op sociaal gebied, maar omvatten ook eisen rondom gebruik van de natuur, dus op milieukundig gebied en werkvoorwaarden. De voorwaarden bestaan uit de zogenaamde minimumvoorwaarden waar iedere boer zich aan moet houden, zoals geen discriminatie binnen de organisatie, geen gebruik van beschermde milieugebieden en geen gebruik van door de FLO afgekeurde chemicaliën en bestrijdingsmiddelen. Verder zijn er ook voortgangsvoorwaarden waarin de boeren moeten aantonen dat ze verbeteringen doorvoeren zoals het aanleggen van bufferzones tussen landbouw en natuur.
Daarnaast kunnen ook grote plantages met ingehuurde arbeiders certificering verkrijgen, hiervoor zijn speciale eisen opgesteld.
Voordelen voor de boer
De boeren moeten dus aan heel wat voorwaarden voldoen, maar krijgen daar van Max Havelaar ook wat voor terug. Zo hanteert Max Havelaar een minimumprijs voor de boeren, de prijs volgt die van de markt, maar komt nooit onder dit gestelde minimum. Ook krijgen ze altijd een extra ontwikkelingspremie die ze kunnen besteden aan bijvoorbeeld nieuwe machines. Tevens kunnen de boerenorganisaties al meteen bij de oogst een deel van het geld krijgen waardoor ze direct hun leden kunnen uitbetalen. Zo zijn er geen, vaak dure, tussenhandelaren nodig. De samenwerking is zoveel mogelijk op de lange termijn gericht en biedt de boeren dus een beter lange termijn toekomstperspectief.
Producten
Max Havelaar groeit nog steeds en is als maar meer in de supermark te vinden. Steeds meer grote producenten weten de weg naar Max Havelaar te vinden en laten hun producten certificeren, al dan niet door flinke aanpassingen in de productie te doen. Zo is het te vinden op: koffie van Starbucks, chocolade van Verkade, bananen van Plus, ijs van Ben & Jerry’s, thee van de HEMA en ga zo maar door.
Max Havelaar biedt boeren dus een eerlijke prijs voor hun producten met mogelijkheden om zichzelf te ontwikkelen. Door voorwaarden aan de boeren te stellen voor een samenwerking probeert Max Havelaar de boeren te stimuleren zelf duurzamer en socialer te produceren zodat iedereen er op vooruit gaat, niet alleen de westerse consument.
Volgende keer in deze serie: Demeter, keurmerk voor biologisch/dynamische landbouw
Kijk eens op: de website van Max Havelaar, hier kun je heel gericht naar producten met het Fairtrade keurmerk zoeken.