Christopher in het land van IKEA en rendieren
In een nieuwe reeks columns geeft oud-Morgen voorzitter Christopher Baan je een insider story van zijn studie en campus ervaringen in Karlskrona (Zweden), waar hij begonnen is aan de master ‘Strategic Leadership towards Sustainability’ aan het Blekinge Institute of Technology.
De kritische duurzaamheidsdenker en -doener kan hier zijn hart ophalen. Wat maakt deze studie nu zo bijzonder? Kun je ‘leiderschap’ eigenlijk wel leren? En wat houdt het ‘strategische’ aspect van duurzaamheid in? Nummer één in een serie afleveringen.
“We are hungry for knowledge, but instead we are drowning in information”
– dr Karl-Henrik Robèrt
De eerste colleges zijn veelbelovend begonnen. Al op de eerste dag kwamen we terecht in een ronde, open ruimte met ramen aan alle kanten. Vanaf hier heb je prachtig uitzicht over de zee en de tientallen eilanden die Karlskrona heeft. Gebruikmakend van ‘open space technology’ werd ons gevraagd om thema’s naar voren te brengen waar we zelf gepassioneerd voor waren en die een antwoord moesten geven op de vraag: ‘What do we want to create together?’ Anderhalve dag groepswerk moest genoeg zijn om een eindverslag van 10 pagina’s in te leveren dat het totale groepswerk van 70 man zou samenvatten. Een mooie eerste uitdaging….
De eerste paar dagen kregen we meteen een intensieve serie introductiecolleges door dr. Karl-Henrik Robèrt, oprichter van deze master opleiding en tevens oprichter van de Natural Step, en befaamd kankerwetenschapper in Zweden. Een verhelderende samenvatting van de paar dagen colleges is te zien in onderstaand filmpje.
De master is opgebouwd uit twee belangrijke bouwstenen: (a) strategische duurzaamheid, en het Framework Strategic Sustainable Development (FSSD), waar de Natural Step op is gebaseerd, en (b) ‘organizational learning’ en leiderschap, de capaciteit om verandering in organisaties te initiëren en de energie daarvoor te genereren. De eerste bouwsteen is vooral een kwestie van wetenschap en onderzoek, de tweede bouwsteeen is meer minder tastbaar en vooral een kwestie van capaciteit opbouwen en oefening. Zodoende dat deze opleiding een bijzondere combinatie is van traditionele colleges en literatuur enerzijds, en teambuilding en leiderschapstraining anderzijds.
Het Framework Strategic Sustainable Development is gebaseerd op een 5-lagen framework. Het maakt gebruik van een systeemperspectief, vier algemene, universele en rigide duurzaamheidsprinciples, en backcasting[1] vanuit die principes van succes, om de benodigde verandering op gang te brengen en strategisch te plannen voor duurzaamheid in organisaties.
Waarom principes en geen definities? Degenen die de Brundtland definitie van duurzaamheid[2] kennen, weten wellicht waarom. Het is een mooie definitie, maar is niet bruikbaar in besluitvormingsprocessen, in de maandagochtendvergadering. Dr. Robèrt gebruikt de metafoor van een boom: de basisprincipes zijn de stam en takken, de kleine details zijn de bladeren. Om consensus te bereiken is het daarom belangrijk om te focusen op de stam en takken, en je niet te verliezen in de details, zogenoemd ‘reductionisme’. Door algemene principes van duurzaamheid te gebruiken, is het framework in elke situatie en in elk besluitvormingsproces bruikbaar, van multinational tot huishouden, zelfs in complexe situaties waar het eindresultaat en de toekomst onmogelijk te voorspellen is.
Wil je meer weten over de master, de studenten en alumni? Lees meer op www.bth.se/msls
Wil je meer doen?
Het Blekinge Institute of Technology verzorgt (gratis) een serie distance courses, o.a. over Strategische Duurzaamheid (7.5 ECTS). Meld je hier aan voor de volgende serie.
Aanbevolen literatuur:
– Karl-Henrik Robèrt (2002). The Natural Step Story. Seeding a Quiet Revolution.
– Peter Senge (1994) The Fifth Discipline: the Art and Practice of the Learning Organization
Meer informatie:
[1] http://en.wikipedia.org/wiki/Backcasting
[2] http://en.wikipedia.org/wiki/Our_Common_Future