Op duurzame missie naar de VN

Gabe van Wijk (21) is VN-jongerenvertegenwoordiger Duurzame Ontwikkeling. Samen met collega Michaëla Hoogenboom spreekt hij met jongeren over duurzaamheid en neemt hun ideeën mee naar de klimaattop die 29 november t/m 10 december in Cancún, Mexico wordt gehouden. Tijd om onze vertegenwoordiger aan de tand te voelen…

Respect Gabe, in februari 2010 werd je gekozen tot VN-Jongerenvertegenwoordiger Duurzame Ontwikkeling. Hoe heb je dat voor elkaar gekregen?
Ik solliciteerde bij de NJR en werd uitgenodigd voor een gesprek, waarin ze me een aantal casussen voorlegden. Zo moest ik bedenken wat ik minister Verburg zou aanraden en hoe ik een vmbo4-klas iets zou leren over duurzaamheid. Samen met twee andere kandidaten ging ik door naar de volgende ronde, waarin we ons tijdens het NJR-event European Dreams moesten verdedigen in een debat. Dat ging over de stelling “verduurzaming van de economie tijdens de huidige crisis heeft geen prioriteit”, waar ik het uiteraard niet mee eens was. Hierna konden de ruim 200 aanwezige jongeren op ons stemmen. 

En toen won je glansrijk met 44% van de stemmen…
Ja, dat was erg leuk en bijna onwerkelijk. Ik kon er eerst alleen maar van dromen, en toen was ik het ineens! Maar goed, dan begint het natuurlijk pas écht…

Hoe dan? Wat moet je zoal doen als jongerenvertegenwoordiger Duurzame Ontwikkeling?
De volgende dag zat ik al bij BNR en kwam de regionale krant me interviewen! Als jongerenvertegenwoordiger vorm je de schakel tussen overheid en jongeren. Ik probeer dus veel jongeren te spreken over duurzame ontwikkeling en met hun mening naar de media en bestuurders te gaan. Ook is het mijn taak de inbreng van jongeren te vergroten door deel te nemen aan internationale VN-toppen, zoals die van de Commissie voor Duurzame Ontwikkeling (CSD) van de VN, die een paar maanden na mijn verkiezing in New York vergaderde, en de COP klimaatonderhandelingen in Cancún dit najaar.

Behalve jij en je collega Michaela zijn er nog zes andere jongerenvertegenwoordigers actief: voor de Algemene Vergadering, UNESCO, en Europese Zaken. Waarom ging jij voor Duurzame Ontwikkeling?
Haha, ik had voordat ik bij de VN kwam nog geen idee van al die verschillende jongerenvertegenwoordigers. Toevallig kwam ik Michaela tegen op een Energy Square debat. Michaela was toen al een jaar jongerenvertegenwoordiger en vertelde me van de verkiezing. De sluitingstijd voor sollicitaties was de volgende dag al, dus ik kon me net op het nippertje nog kandidaat stellen. En dat deed ik, omdat mijn hart al een tijdje bij duurzame ontwikkeling ligt. Ik heb Aarde en Economie aan de VU gestudeerd, een studie waarin ik veel ideeën heb opgedaan over duurzame ontwikkeling. Ik wilde graag iets met die ideeën doen, dus dit was mijn kans.

Hoe probeer je om met jongeren in contact te komen?
Via activiteiten van de Nationale Jeugdraad, bij duurzame jongerenprojecten als bijvoorbeeld our common future en het bezoeken van middelbare scholen. Zo heb ik met een aantal vmbo3 klassen een duurzaamheidsproject gedaan en heb ik samen met Michaela en de werkgroep Jong & Duurzaam vanuit de NJR een gastlessenprogramma genaamd Klimaatdieet ontwikkeld.

Wat vinden jongeren zoal van DO? Hebben ze goeie ideeën?
Tijdens debatten en events rond duurzame ontwikkeling merk ik dat er veel jongeren op de been zijn. Dat geeft aan dat dit onderwerp leeft en dat jongeren er ideeën over hebben. Zo hebben we bij onze gastlessen al veel leuke tips van hen gehoord. Bijvoorbeeld: “Geen scholen meer warm houden als ze de vakantie in de winter houden zouden” en “Jouw boterham woont liever in een doosje met een dak dan in een plastic zak”.

Aan de andere kant merk ik ook dat een heel groot deel van de jongeren er nauwelijks mee bezig is in het dagelijks leven. Van mij hoeven ze heus niet allemaal vegetariër te worden en 5 minuten te douchen, maar ik vind het wel belangrijk dat alle jongeren op den duur weten wat de gevolgen hiervan zijn. Die gevolgen zou je moeten merken in de prijs voor je gedrag. Dan betaald iedereen voor zijn invloed op de aarde, maar houd je wel een vrije keus.

Vertel eens wat meer over die klimaatlessen?
Die gaan over klimaatverandering en grondstoffenschaarste. We willen jongeren niet alleen bewust maken hiervan, maar ze er ook iets aan laten doen. Daarom hebben we er een interactieve les van gemaakt, waarin de jongeren zelf tips moeten bedenken om in hun eigen leventje grondstoffen te besparen en hun CO2-uitstoot te verminderen. Deze tips zetten ze in een leuke sloganvorm. De leukste slogans hebben we gebundeld in een “Klimaatdieetmaand”, met een tip voor elke dag van maand. In een gouden lijstje zullen we deze “gouden tips” tijdens de top in Mexico aan onze staatsecretaris Joop Atsma aanbieden. Maar ook daarna zullen we doorgaan met de lessen, zodat we uiteindelijk een hele kalender kunnen maken met tips. Ken je nog een school die onze gastles zou willen boeken, laat het ons dan vooral weten!

Heb je al Spaans geleerd?
Morgen vliegen we al naar Cancún en nee, ik spreek geen woord Spaans. Maar ik denk dat we dat ook niet nodig zullen hebben, waarschijnlijk krijgen we het zo druk dat we het conferentiecentrum niet eens uit komen. Ik heb er enorm zin in!

Wat wil je op die klimaattop bereiken? Welke boodschap wil je hen daar meegeven?
Ik hoop dat er nu eindelijk een bindend klimaatakkoord wordt gevormd. Maar daar kan ik zelf natuurlijk weinig aan doen. Michaela en ik zullen met de andere internationale jongeren speechen en op de wandelgangen proberen te lobbyen bij verschillende delegaties om onze ideeën mee te nemen. Ook zullen we via de Nederlandse delegatie onze punten op het gebied van mitigatie, financiën, adaptatie, technologie en bewustwording door proberen te sluizen naar de top.

Onze belangrijkste boodschap is dat duurzame ontwikkeling begint bij bewustwording, en dat daarvoor duurzaam onderwijs hard nodig is. Vooral peer-to-peer educatie, van jongeren aan jongeren, waarbij non-formele, speelse leervormen gebruikt worden is volgens ons een zeer effectieve manier om jongeren over duurzaamheid te leren en hun bewustzijn te vergroten. In onze klimaatdieetlessen blijkt dit te werken!

Als duurzame student heb ik ook nog wel een paar goede ideetjes… hoe komen ze in jouw rugzak?
Leuk, ik hoor ze graag, stuur ze maar naar mijn twitter! Hierop zal ik ook alle ontwikkelingen van de top in Cancún en mijn ervaringen daar als jongerenvertegenwoordiger bijhouden. Hou ook onze blog in de gaten!

Klinkt goed! Wat hebben jullie daarna nog op het programma staan?
Eerst heel hard slapen, (lacht) het worden een paar intensieve weken in Mexico! Daarna (hopelijk) weer vol frisse moed met de gastlessen verder. In maart loopt Michaela’s vertegenwoordigerschap af. In januari gaan we daarom beginnen met een collegetour langs universiteiten en hogescholen om een opvolger voor haar te werven. Ik zelf zal daarna nog een jaartje jongerenvertegenwoordiger blijven.

Is je droom (tot nu toe) uitgekomen? Wat is nu jouw (wereldse) droom?
Ik had van te voren eigenlijk geen idee van wat ik allemaal kon verwachten. Het is zelfs nog beter dan gedroomd! Als ik zie wat er allemaal gebeurd en wat je samen kunt bereiken, hoeveel mensen zich er (vrijwillig) voor inzetten… Soms moet ik me wel even in mijn arm knijpen hoor!

Maar ik ben zeker nog niet uitgedroomd. Ik blijf hopen dat we uiteindelijk toch dat punt bereiken, waarop duurzaamheid in al ons gedrag verweven zit. Dat de mens in balans met de aarde leeft. Nu is de cirkel nog niet rond: we verbruiken en vervuilen veel meer dan de aarde aan kan. Het zal moeilijk zijn dit te veranderen, maar we moeten wel. Met bewustwording zullen we ons dit misschien eindelijk realiseren.
 
Dat denkt Duurzame Student ook. We wensen je alle succes in Cancún en daarna!