Kijk om je heen, zorg dat je wakker blijft!

Menno Bentveld en Janine Abbring presenteren in Vroege Vogels 100% “groene” radio-items die lang niet alleen maar over vogeltjes gaan, maar die je wel wakker houden. Ondanks de klassieke muziek. Hoe groen staan zij zelf in het leven?

Beneden in het VARA-gebouw wordt een ijsbeer weggedragen. Hij past maar net in de lift, schuin gekanteld. Janine loopt met haar hond naar de redactie, waar het logo van Vroege Vogels, een merel (de vogel die ’s ochtends het eerst opstaat) op een groot bord prijkt. Je zou het misschien niet verwachten, maar in het rustige ochtendprogramma komt meer dan alleen dieren voorbij. Zo passeren ook de 10:10-guerilla’s (de wat?) op de UvA, foute souvenirs, foute soja, kiloknallers, kernfusies, klimaatexperts, klimaatactivisten en fosfaat de revu. En ja, uiteraard komt ook de gehele biodiversiteit aan bod.

Respect Menno, je presenteert nu al 4 jaar dit enorm populaire programma. En Janine, jij bent na het vertrek van Lisa Wade enthousiast aangehaakt. Wat hebben jullie met natuur en milieu?

Menno: Ik was als kind al gek op de natuur. Mijn vader nam me vaak mee op boswandelingen, waarbij ik (toen al) vogeltjes keek met het boekje ‘Wat vliegt daar‘. We gingen vaak kamperen en ik zat als welp bij de padvinders. Daarbij was ik een “puber van de jaren ’80”, een periode waarin veel milieuproblemen in opspraak raakten. Ik trok me dat heel erg aan. Die interesse is altijd gebleven.

Janine: Bij mij was het de dierenliefde. Ik ben deels opgegroeid op een melkveebedrijf, waarin ze zo diervriendelijk werkten als maar kon. Daar tegenover zag ik mensen die hun huisdieren op straat zetten alsof het niks was. Dat heeft me bewust gemaakt van de manier hoe we daarmee omgaan. Ik vind dat we de natuur zo min mogelijk horen te belasten. Maar mensen zien de consequenties van hun gedrag vaak niet in. Ze gooien hun afval achteloos op straat of in de bosjes…

Menno: Ja, dat snap ik dus echt niet! Of ligt dat aan mij? Ik vind het normaal om “je rommel achter je kont op te ruimen”. Ik ruim ook de hele tijd alles op. Zelfs in het bos als ik troep zie liggen. Erg hè.

Janine: Nee, dat ligt niet aan jou. Ik vind dat gewoon vanzelfspekend!

Voege Vogels is “spreekbuis van de natuur”. Wat moet de natuur met een spreekbuis?
Menno: De natuur heeft bescherming nodig. Dat besef hopen we te bereiken door haar te laten “spreken”. We willen laten zien hoe waanzinnig interessant en mooi natuur is. Bescherming begint bij verwondering, en dan is de volgende stap nog maar klein.

Janine: Als mensen een arme ijsbeer zien, dan willen ze hem wel redden. Door mensen meer te laten zien van de natuur hopen we ze er meer voor te laten voelen.

Menno: Precies zoals met kunst eigenlijk. Hoe meer je erover leert, hoe meer je er ook in ziet. En als je er van geniet wil je niet dat het wordt wegbezuinigd.

Een soort natuur- en milieueducatie dus?
Janine: Bah, vies woord “educatie”.

Menno: Niet bewust. Maar ik vind het wel leuk als mensen ook nog wat opsteken van mijn verhaal. Dat vind ik zelf ook leuk als ik ergens naar luister. We stoppen er heel wat kennis in dankzij onze goede verslaggevers. En ik heb Herexamen gepresenteerd. Dus ergens schuilt er denk ik wel een leraar in mij…

Janine: Menno wil het liefst iedereen leren om “u verliest wat!” te zeggen als ze iemand wat op straat zien gooien…

Menno: Oh ja, kon dat maar!

VroegeVogels is het best beluisterde programma van Radio1. Goed nieuws voor de natuur?
Menno: Ja, dat er blijkbaar toch zoveel mensen mee begaan zijn… wist je dat er wel 4 miljoen mensen lid zijn van een natuur- of milieuorganisatie? Dat zegt volgens mij wel wat. Ik begrijp dan ook niet dat kabinet zoveel natuur laat verdwijnen.

Janine: Ik merk ook dat steeds meer mensen duurzaamheid belangrijk vinden.

Menno: Aan de ene kant geniet ik enorm daarvan, maar hoe we er echt voor staan, dat weet ik eerlijk gezegd niet. Ik heb 2 toekomstvisies: óf de wereld wordt steeds groener, we gaan steeds duurzamer leven, het komt allemaal goed. Of we redden het niet met de stijgende bevolkingsgroei en het gaat helemaal fout – zoals in The Age of Stupid. Het leven, de natuur, de mens: het is hier gewoon, er zit volgens mij geen doel achter. Dus het is echt spannend hoe het afloopt. Ik hoop dat ons “schip” dat nu op ramkoers ligt, op tijd kan keren voordat we frontaal tegen de klippen botsen.

Janine: Inderdaad, mooi verwoord met dat schip.

Halen jullie daar de motivatie vandaan om elke zondag zo vroeg op te staan?
Menno: We doen ’t voor ’t geld natuurlijk… 😉

Janine: Haha. Eén dagje per week vroeg opstaan, wat stelt dat nou voor!

Menno:  VroegeVogels probeert een steentje bij te dragen aan een duurzame toekomst. Mijn queeste is echt een beetje om mensen te inspireren en enthousiasmeren voor natuurbescherming. Dat kan ik hierin precies doen door mooie dingen te laten zien. De uitzending duurt 2 uur, dus ik kan er helemaal m’n ei in kwijt. Daarnaast is het gewoon heerlijk om op zo’n prachtige plek (de studio staat midden in het bos in ’s Graveland, red.), te werken.

Hoe groen waren jullie in je studententijd?
Menno en Janine: Oei..

Janine: Ik was wel al erg met dierenbescherming bezig. Ik kreeg het voor elkaar om mijn huisgenoten vegetarisch te laten eten! En we leverden netjes onze bierkratjes in bij de winkel.

Menno: Tja, ik was ook wel wat bezig met afvalscheiden en ik volgde het nieuws op milieugebied. Maar op de middelbare school was ik toch actiever. Daar voerde ik zelfs actie om het Britse koningshuis aan te sporen geen echt bont meer in hun bontmutsen te stoppen…

En dan nu… de tips van VroegeVogels voor een duurzaam studentenleven!
Menno: ik vind het niet terecht om studenten te zeggen wat ze moeten doen. Jullie zijn niet verantwoordelijk voor de milieuproblemen die wij 30-plussers hebben veroorzaakt. Wij wonen in grote huizen, rijden in dikke auto’s en vliegen de wereld rond. Wij moeten ons bewust worden.
Jullie kunnen de wereld verkennen. Geniet daarvan, maak die backpackreis. Het enige dat ik kan aanraden is: informeer jezelf. Kijk rond, wees je bewust van de wereld en van wat daarin gebeurd. Volg het nieuws, Nova Zembla… Wees verschillig, zoals de VARA zegt. Vorm je mening. Dat gedrag komt dan vanzelf wel.

Top. Maar ik wil juist graag een duurzame student zijn. Is er niet iets heel makkelijks?
Menno: Praktisch gezien is dat minder vlees eten. Kleine moeite, grote impact.

Janine: Zeker. Vleesverangers zijn nu ook veel lekkerder dan toen ik ermee begon.

Lig jij nog te pitten op zondagochtend tussen 8 en 10 uur? Luister dan de uitzending of reportages daaruit terug op de website van VroegeVogels. Bijvoorbeeld die waarin onze Renee op pad ging met studenten van Jongeren Milieu Actief!