Column: een nudge in de goede richting
Als onderdeel van mijn speurtocht naar een duurzame oplossing om voedselverspilling te verminderen, ga ik het vandaag eens hebben over ‘de consument’. Dus jij, ik en eigenlijk iedereen! Vorige week heb ik verteld over mijn gesprek met de CSR manager van Jumbo. Gezien haar positie om ‘de goed reputatie van Jumbo’ hoog te houden, hebben we het vooral gehad over de problemen waar de supermarktketen zelf niet zo veel aan kan doen. Als de houding van de consument echt het grootste probleem is, hoe kunnen we daar dan verandering in brengen? Dat is de vraag waar ik me deze week mee heb bezig gehouden.
Nudging betekent letterlijk mensen een duwtje geven in de goede richting, om positieve gedragsverandering te stimuleren. Gedragsverandering is over het algemeen niet zo makkelijk te bewerkstelligen. Ons gedrag wordt voor een groot deel bepaald door gewoontes die zo diep zitten geworteld dat we ons er niet eens van bewust zijn dat we ze hebben [1]. Bovendien kiezen mensen voor gemak. Aangezien gedragsverandering moeite kost, is dat bij voorbaat al een reden om het niet te proberen. Het creëren van bewustwording over een bepaald probleem (klimaatverandering, voedselverspilling, etc.) op zich zelf is meestal niet genoeg om mensen echt tot actie te laten overgaan. Dat klinkt misschien nogal deprimerend allemaal, maar gelukkig heb ik een aantal interessante manieren ontdekt die kunnen helpen om gedragspatronen te doorbreken. Eén daarvan is ‘nudging’.
Nudging betekent eigenlijk letterlijk mensen een duwtje geven in de goede richting, om positieve gedragsverandering te stimuleren. Het concept is in kaart gebracht door het gelijknamige boek dat in 2008 door Richard Thaler en Cass Sunstein werd uitgebracht [2]. Een concreet voorbeeld van een nudge die kan helpen om voedsel langer goed te houden, is om een stikker op de koelkast te plakken met welke groenten en fruitsoorten wel en welke beter niet in de koelkast kunnen worden bewaard. Een dergelijke stikker is recentelijk door het voedingscentrum ontwikkeld en wordt nu bijvoorbeeld bij de Jumbo uitgedeeld. Een ander voorbeeld van een nudge, succesvol gebruikt door cateringbedrijven en restaurants, is het verkleinen van de borden [3]. Dit laatste idee werkt ook goed als je voor jezelf de portiegrootte die je dagelijks eet wil verminderen. Al zou je dan misschien beter een kleinere pan kunnen gebruiken, zodat er ook niet te veel voedsel overblijft…
Vaak zit er een gat tussen wat mensen zeggen dat ze doen en wat ze daadwerkelijk doen. Om deze gewoonte te doorbreken kan het helpen om mensen te confronteren met hun eigen gedrag. De confrontatie wordt alleen maar groter als de resultaten openbaar worden gemaakt. Emoties, waarden en sociaal plichtsbesef werken dan als zelfregulerend mechanisme. Een voorbeeld is het BinCam project dat speciale vuilnisbakken ontwikkeld heeft die de hoeveelheid (voedsel) afval registreren d.m.v. foto’s en deze vervolgens op social-media netwerken te delen. Deze vorm van ‘persuasive technology’, wordt steeds vaker gebruikt om gedragsverandering te stimuleren [4].
Tenslotte mogen we ook het belang van de welverdiende beloning niet over het hoofd zien. Het verminderen van voedselverspilling is leuk. Zie het als een uitdaging, als een spel. Niet als een extra moeite. Daarom volgende week een voorraadje praktische collect, prepare and share tips om in je eigen leven toe te passen.
Volgende week: collect, prepare and share tips.
[1] Comber, R., & Thieme, A. (2013). Designing beyond habit: opening space for improved recycling and food waste behaviors through processes of persuasion, social influence and aversive affect. Personal and ubiquitous computing, 17(6), 1197-1210. [2] Leonard, T. C. (2008). Richard H. Thaler, Cass R. Sunstein, Nudge: Improving decisions about health, wealth, and happiness. Constitutional Political Economy, 19(4), 356-360. [3] Kallbekken, S., & Sælen, H. (2013). ‘Nudging’hotel guests to reduce food waste as a win–win environmental measure. Economics Letters, 119(3), 325-327. [4] Fogg, B. J., Cuellar, G., & Danielson, D. (2009). Motivating, influencing, and persuading users: An introduction to captology. Human Computer Interaction Fundamentals, 109-122.
