Doe maar lekker duurzaam, doe maar lekker dom…?!
Duurzaam, wat betekent dat nou eigenlijk? Dat vraag ik me oprecht af als ik voor een project twee dagen lang in de Albert Heijn vragen sta te stellen aan de consument over de ‘Doe maar lekker duurzaam- box’. Mensen die meedoen aan de Postcodeloterij hebben allemaal een bonnetje gekregen om voor €12,50 aan ‘duurzame’ producten te komen kopen bij AH. In sommige vestigingen mogen ze daarvoor ook een boodschappenpakket ter waarde van €15,80 (kijk eens aan) meenemen.
Maar wat zit er dan in dat pakket? Een groot vraagteken vormt zich in mijn hoofd als ik zie dat op één na alle producten van Unilever zijn. Daarbij zit een pakje biologische spaghetti van het AH huismerk. Slimme zet, want hierdoor wordt de consument misleid om te denken dat alles in de doos biologisch is. Naast een Knorr wereldgerecht en een pakje Cup a Soup bevat de doos ook een rookworst. Rookworst! Als we het dan hebben over duurzaamheid, zou dit een mooie gelegenheid zijn om een vegetarisch dieet te promoten. Gemiste kans.
Verder, zo staat er op de poster, zijn er in het assortiment van AH nog ruim 1500 andere duurzame producten te vinden, waar mensen zelf een keuze uit mogen maken. Nieuwsgierig geworden begin ik aan een speurtocht door de winkel. Ik word met stomheid geslagen. Het mooiste voorbeeld om mijn verbazing aan te duiden is een potje witte chocoladepasta van AH huismerk. Duurzaam? Duurzaam! Want, op het potje prijkt een label wat laat zien dat de chocola UTZ gecertificeerd is. Maar, witte chocola bevat toch helemaal geen cacao, denk ik bij mezelf? Als ik op het ingrediënten label kijk zie ik dat het spul twee procent cacao boter bevat. Wel erg fijn dat die inderdaad gecertificeerd is.
Het ziet er dus naar uit dat deze kans om duurzamer consumptiegedrag te beïnvloeden, misbruikt is als een marketingcampagne voor Unilever. Een slimme truc om het imago van deze multinational te boosten. “Samen met onze boeren werken we aan de productie van duurzame groenten”, staat er op een blik erwtensoep. Duurzaamheid is hier verworden tot een populair woord, zonder concrete betekenis en zonder echte criteria.
En de reactie van de consument? In de twee dagen dat ik deze in de AH heb staan interviewen, zijn er slechts twee kritische opmerkingen geweest van mensen die de producten die deel uit maken van deze actie niet als duurzaam zien. De rest was ofwel blij om ‘ook eens helemaal biologisch te eten’ (niet dus), of eigenlijk vooral geïnteresseerd in het feit dat de boodschappen gratis waren en niet zo zeer in het duurzaamheids aspect ervan.
Duurzaamheid, hoewel goed bedoeld, is als term dus makkelijk te misbruiken om consumenten op het verkeerde been te zetten en, zoals in het geval van deze actie, het imago van grote bedrijven ten onrechte op te hemelen. Laat duurzaamheid geen excuus worden om massaconsumptie te stimuleren. Denk zelf na bij de keuzes die je maakt en laat je door deze mooie woorden niet foppen!