Biodiversiteit: nog 7,5 miljoen soorten te ontdekken

Biodiversiteit: het wordt vaak genoemd, zeker als het gaat om duurzaamheid. Het behouden van de biodiversiteit in de wereld is één van de hoofddoelen als het gaat om het bouwen aan een duurzame toekomst. Maar waarom eigenlijk? En weten we wel genoeg?

Door Natalie van Dis, correspondent Ecologie.

Biodiversiteit, wat staat voor biologische diversiteit, duidt op de grote verscheidenheid aan levensvormen op aarde. Die diversiteit bevindt zich tussen verschillende leefgebieden of ecosystemen, tussen soorten organismen, maar ook binnen een soort.

We weten dat biodiversiteit belangrijk is, maar het is vaak moeilijk om precies te zeggen waarvoor. Er wordt bijvoorbeeld gedacht dat biodiversiteit werkt als een groot web van soorten die elk een eigen rol spelen in een ecosysteem. Alle soorten zijn met elkaar verbonden. Als er eentje wegvalt is dat niet zo’n grote ramp voor de gezondheid van een ecosysteem, zolang een soortgelijk organisme zijn rol kan overnemen. Maar bij het wegvallen van vele verbanden in het web, wordt het web onstabiel en het ecosysteem ongezond, waardoor het uiteindelijk kan vergaan.

[perfectpullquote align=”full” cite=”” link=”” color=”” class=”” size=””]Pas 1.2 miljoen van de 8.7 miljoen soorten op aarde zijn ontdekt.[/perfectpullquote]

Geschat wordt dat er op aarde 8.7 miljoen verschillende soorten dieren, planten, schimmels en protisten (eencelligen met een celkern) leven. Dat is een enorme verscheidenheid aan leven! Maar nu komt de grap: pas 1.2 van die 8.7 miljoen soorten hebben wij ‘ontdekt’ en beschreven (Bron: Plos Biology) ( ). Eigenlijk weten we dus nog heel weinig over die enorme biodiversiteit op aarde.

Klaas-Douwe Dijkstra, ook wel KD, is een onderzoeker die zijn leven wijdt aan het ontdekken en beschrijven van de natuurlijke wereld: hij is expert op het gebied van libellen en waterjuffers. Vorig jaar publiceerde hij samen met medeonderzoekers beschrijvingen van 60 nieuwe Afrikaanse libel- en waterjuffersoorten. KD: “Our knowledge of the natural world is medieval, but our impact on it is already apocalyptic.”

Maar waarom is het belangrijk om verschillende soorten te kennen en te onderscheiden? Heel simpel gezegd: “Unnamed species are anonymous to conservation (Dijkstra, Kipping & Mézière, 2015 ).” Om het uitstervingsgevaar voor een soort vast te stellen moeten we als eerste weten dat die soort bestaat. Iets wat tegenwoordig vaak over het hoofd wordt gezien. Het cliché van de bioloog als iemand die veel buiten is en daar beestjes verzameld wordt nog maar door weinigen gedaan. En dit werk krijgt ook steeds minder steun. KD: “The field is empty while the labs are full.”

[perfectpullquote align=”full” cite=”” link=”” color=”” class=”” size=””]“Unnamed species are anonymous to conservation”[/perfectpullquote]

KD pleit voor een hernieuwde interesse in het ontdekken van de natuur om ons heen. Die interesse heeft eigenlijk elk mens van kinds af aan, en wordt ook wel aangeduid met de term ‘biophilia’. Vanuit evolutionair oogpunt hebben we een affiniteit met de natuur ontwikkeld, omdat we beter konden overleven als we wisten welke planten en dieren we bijvoorbeeld wel of niet konden eten. KD denkt dat als we deze ingeboren affiniteit koesteren, we al een grote stap maken in de richting van een duurzame samenleving. Want ‘species sense’, zoals hij dat noemt, maakt ons bewust van het bestaan van andere soorten, en ook onze impact op hun leven.

Als er iemand is met zulk ‘soortbesef’, dan is het David Attenborough wel. KD had de eer om een libel naar David Attenborough te vernoemen voor zijn verjaardag (zie hier het filmpje). KD: “It is simply one of these species that is unique, but no one noticed that it was.”

Geïnteresseerd in duurzaamheid? Niet verkeerd dus om een keertje te kijken naar de planten en dieren om je heen: weet jij ze bij naam te noemen?

Lees hier KD’s pleidooi:

Lees hier meer over het belang van het kennen van de natuur om ons heen (en voor mooie plaatjes van libellen en waterjuffers!)

Voor meer libellen en waterjuffers: https://www.facebook.com/african.dragonflies