Moet de politiek goedkope vluchten schrappen?

Als je slim boekt, kan je voor een paar tientjes honderden kilometers vliegen. We vliegen met z’n allen steeds meer en de uitstoot van de luchtvaart groeit mee. De luchtvaartsector is al verantwoordelijk voor een kwart van de jaarlijkse CO2-uitstoot binnen de transportsector. Het inperken van deze uitstoot is een politiek onderbelicht onderwerp, hoewel het een grote positieve impact kan hebben op het milieu. Sterker nog, als er niet snel wordt ingegrepen wordt het ongelofelijk lastig om de klimaatdoelen te gaan halen.

Door Bram Henssen

Drie zinnen in het regeerakkoord

In het regeerakkoord staan drie regels over een nieuwe luchtvaartbelasting. Er wordt rond 2019 gekeken of Europees beleid mogelijk is voor een belasting, anders zal er per 2021 een verder niet gespecificeerde nationale belasting worden ingevoerd. Zo wordt op een handige manier geformuleerd dat het huidige kabinet geen zin heeft om de uitstoot van de luchtvaart aan banden te leggen. Eigenlijk wordt er gezegd: Europa lost het wel op, en als dat niet gebeurt, dan schuiven we het door naar het volgende kabinet.

De luchtvaart vervuilt steeds meer

Er is onlangs een promotieonderzoek verschenen over CO2-uitstoot in de toeristische sector. Uit dit onderzoek blijkt dat als de reissector blijft groeien zoals die dat nu doet, deze in 2070 meer CO2 zal uitstoten dan de rest van de wereld bij elkaar. Zelfs in een wereld waarin iedereen vegetarisch eet, elektrisch rijdt en geen gas meer gebruikt, zal de luchtvaart ervoor zorgen dat de uitstoot ver boven gemaakte afspraken en doelen ligt. Volgens het onderzoek zal de uitstoot van de luchtvaart de komende zestig jaar bijna vervijfvoudigen, iets dat niet te rijmen valt met de klimaatdoelstellingen van Parijs.

Een klap voor de economie

Je zou zeggen dat iets dat zoveel bijdraagt aan CO2-uitstoot, prioriteit zou hebben in het Nederlandse duurzaamheidsbeleid. Probleem is dat het goedkoop vliegverkeer van personen en goederen erg goed is voor de economie. Vooral een nationale luchtvaartbelasting zou ervoor zorgen dat de economische concurrentiepositie van Nederland ten opzichte van andere landen slechter wordt. Door de economische verliezen op de korte termijn zullen veel politici hun vingers niet willen branden aan luchtvaartbelasting.

Jordan Sanchez via Unsplash.

Wie wil betaalbaar reizen vrijwillig opgeven?

Ook als de schade voor de economie voor lief wordt genomen, zal een belasting op vliegverkeer hoe dan ook impopulair zijn. We zijn gewend geraakt aan betaalbare vluchten en geven die liever niet op. Ook duurzaam bewustere personen lijken niet zo stil te staan bij de vervuiling van hun vliegvakanties. De promovendus van het eerder genoemde onderzoek stelt uit eigen onderzoek bijvoorbeeld dat GroenLinks-stemmers relatief de meeste vlieguren maken.

Groener reizen kan wel

Er bestaan gelukkig steeds meer mogelijkheden om klimaatbewust mooie reizen te blijven maken. Bij de meeste luchtvaartmaatschappijen kan je ervoor kiezen iets meer te betalen om de CO2 uitstoot van je reis te compenseren. Er zijn ook andere organisaties die op originele manieren aanbieden om de uitstoot van je reis te compenseren. Voor reizen binnen Europa kan je de klimaatimpact van je reis flink verlagen door met de trein of bus te gaan in plaats van het vliegtuig.

Een beetje pijn lijden voor verduurzaming

Omdat elektrisch vliegen op grote schaal nog wel decennia ver weg lijkt te zijn, kan de politiek er niet omheen kritischer te kijken naar de impact van de luchtvaartindustrie. Hoewel afspraken op Europees niveau het effectiefst zullen zijn, zou het goed zijn om ook op nationaal niveau verantwoordelijkheid te nemen. Ja, het inperken van de luchtvaart zal waarschijnlijk pijn doen. Zowel de economie zal wat moeten inleveren en consumenten zullen wat moeten opgeven. Maar als we echt gaan voor een duurzame samenleving waarin de CO2-uitstoot wordt teruggedrongen, zullen we waarschijnlijk een beetje pijn moeten lijden.