SDG 6: Water. Het glas is halfleeg en half vervuild.

Enkele weken geleden arriveerde de ‘beast from the east’ in Londen: hevige sneeuwstormen en temperaturen onder nul. Mijn waterleverancier werd hierdoor overdonderd, wat resulteerde in gebarsten waterleidingen en een week geen water in mijn appartement. Deze week realiseerde ik mij pas écht hoe afhankelijk wij van water zijn. Ik kon niet meer thuis douchen, de afwas doen, koken, schoonmaken, tapwater drinken en ja ik kon ook niet meer naar de wc. Afgelopen week was het Wereld Water Dag (1), hoog tijd daarom om eens in te zoemen op SDG 6: schoon water en sanitair.

Onna Malou van den Broek schrijft over de 17 Sustainable Development Goals (SDGs) van de Verenigde Naties. Wat houden ze nou precies in? En wat kan jij zelf doen? Hier lees je waarom zij aan de reeks is begonnen, hier lees je over SDG 1, de strijd tegen armoede, SDG 5, gendergelijkheid, SDG 12, consumptie, SDG 15, het leven op land en SDG 11, duurzame steden.

Door: Onna Malou 

SDG 6: Toegang tot schoon water en sanitaire voorzieningen

Schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen zijn essentieel om te kunnen overleven en een waardig bestaan op te bouwen. De VN besloot dit daarom in 2010 te erkennen als een mensenrecht(2). Schoon water is niet een gegeven: 2.4 miljard mensen hebben geen toegang tot water en 1.8 miljard mensen maken gebruik van vervuild water. Watertekorten raakt 40 procent van de wereldbevolking, en door klimaatverandering, populatiegroei en de vervuiling van
drinkwaterbronnen zal dit aantal alleen nog maar stijgen (3). Slechte watervoorzieningen hebben enorme gezondheidsconsequenties. Dit leidt namelijk tot slechte hygiëne wat zorgt voor diverse ziektes: hierdoor sterven er bijvoorbeeld iedere dag 800 kinderen aan diarree.

De targets: Toegankelijkheid, kwaliteit en efficiëntie.

De targets richten zich op de noodzaak van water binnen het dagelijks leven en de omgang met onze wereldwijde waterbronnen (4). Zo moet iedereen toegang tot veilig en betaalbaar drinkwater hebben en moeten er adequate sanitaire voorzieningen en hygiëne zijn. Dit houdt in dat open ontlasting systemen gestopt moeten worden om de vorming van bacterien tegen te gaan, waarbij er speciale aandacht is voor meisjes en vrouwen. Ook moet de kwaliteit van water verbeterd worden
via het stoppen van vervuiling door (chemisch) afval en het hergebruiken van water. Alle
economische sectoren moeten efficiëntere manieren vinden voor waterverbruik en overheden moeten hun waterbronnen beter managen en waterecosystemen, zoals wetlands en bossen, beschermen. Dit alles kan alleen bereikt worden door internationale samenwerkingen, zeker op het gebied van dumping, en door het versterken van lokale samenlevingen.

VN-Rapport: Oplossingen vind je in de natuur.

Water is de kern voor het bereiken van iedere andere SDG. Water is onder andere noodzakelijk voor een goede gezondheid, gendergelijkheid, de productie van voedsel en energie, economische groei, biodiversiteit en het tegengaan van klimaatverandering. In maart 2018 bracht de VN een rapport uit
over Nature-Based Solutions (NBS): wateroplossingen die geïnspireerd zijn en ondersteund worden door de natuur. Deze gebruiken of bootsen natuurlijke processen na en dragen zo bij aan een beter watermanagement (5). Een voorbeeld van een NBS is het creëren van ondergrondse
watervoorraden, welke bij periode van droogte aangeboord kunnen worden. Een ander voorbeeld is het creëren van stedelijke wetlands om gebruikt water weer terug in het ecosysteem te krijgen. Ondanks dat NBS’ veel potentieel hebben, omvatten zij slecht één procent van de totale investeringen in watermanagement.

Watervervuiling meten met je smartphone.

Sterrenkundigen en ecologen van de Universiteit Leiden ontwikkelden een innovatie manier om de kwaliteit van oppervlakte te meten (6). Via een opzetstukje voor de smartphone, kunnen burgers de
kwaliteit van water op een laagdrempelige manier meten. Het zogeheten citizen science-project MONOCLE-project is een samenwerking waarbij de nauwkeurige meetinstrumenten van sterrenkundige worden gekoppeld aan de waterkennis van milieuwetenschappers. Momenteel loopt het project in Tanzania, Hongarije, Schotland, Roemenië en Zweden. Het instrument is voor nu nog op kleine schaal toegankelijk, maar in de toekomst moet het opzetstuk op iedere smartphone passen en toegankelijke zijn via 3D printers.

SDGs: Water, armoede en boslanden.

In SDG 15, boslanden, legde ik uit hoe dit doel een direct invloed heeft op SDG 1, armoede. Net als landdegradatie, raakt ook watertekorten en slechte hygiënische omstandigheden de arme
wereldbevolking disproportioneel (7). Regio’s die te maken hebben met armoede, zoals Sub-Sahara Afrika, worden tegelijkertijd gekenmerkt door lange periodes van droogte. Daarnaast heeft water een direct effect op de kwaliteit en het gebruik van land: watertekort en watervervuiling maakt ecosystemen kapot. Dit zorgt voor een vicieuze cirkel: arme landen zijn veelal afhankelijk van landbouw, landdegradatie maakt de grond onbruikbaar voor landbouw en dit effect wordt versterkt
door watertekorten (8)

De Sustainable Development Goals zijn er ook voor jou!

Iedere dag gebruiken wij liters water: per persoon verbruiken we gemiddeld 121(!) liter per dag: 6 liter per wc-beurt en 10 liter per minuut onder de douche. Daarnaast is er voor de productie van ons voedsel ook nog eens een enorme hoeveelheid water nodig: voor een hamburger is 2400 liter water gebruikt. Lees hier hoe jij jouw steentje bij kunt dragen:
● Verminder jouw dagelijkse waterverbruik: zet de kraan uit bij het tandenpoetsen, doe de
afwas in een teiltje, spoel de wc 1x door en sta net een minuutje minder lang onder de
douche. Daarnaast is het ook de moeite waard om te kijken naar innovatieve producten:
wist je dat je met een waterbesparende douchekop al 2 liter water per minuut bespaard!
● Wees bewust van het watergebruik voor maken van jouw voedsel; eet bijvoorbeeld een
keertje extra vegetarisch.
● Informeer jezelf! Kennis is macht in deze tijd, zorg dat je je feiten op een rijtje hebt. Een
aanrader zijn de vakken op Coursera. Momenteel lopen er twee vakken over water:
wateraanvoer en sanitair beleid in ontwikkelingslanden van de Universiteit van Manchester (9) en management en beleid omtrent waterbronnen van de Universiteit van Geneva (10). Ook hoop ik dat met alle nieuwe en toegankelijke technologische ontwikkelingen, het in de toekomst mogelijk is dat iedereen kan bijdragen aan het meten van de waterkwaliteit!

Bronnen

(1) Hier lees je alles over de Wereld Water Dag: http://worldwaterday.org/
(2) Watervoorzieningen als een mensenrecht:
http://www.un.org/waterforlifedecade/human_right_to_water.shtml
(3) Mijn favoriete overzicht van iedere SDG, zijn de ‘why it matters’ spreadsheets:
http://www.un.org/sustainabledevelopment/wp-content/uploads/2016/08/6_Why- it-
Matters_Sanitation_2p.pdf
(4) Zie hier alle targets en indicatoren: https://sustainabledevelopment.un.org/sdg6
(5) Zie hier het gehele VN-rapport en lees meer over NBS:
http://unesdoc.unesco.org/images/0026/002614/261424e.pdf
(6) Lees hier meer over dit fascineerde project van eigen bodem:
https://www.universiteitleiden.nl/nieuws/2018/03/spin-off- sterrenkunde-watervervuiling-
meten-met- je-mobieltje
(7) Zie hier de kaart met wereldwijde watertekorten: https://www.wri.org/our-
work/project/aqueduct/maps-data
(8) Meer lezen over dit onderwerp, zie deze twee artikelen in de New York Times:
https://www.nytimes.com/2018/03/12/climate/kenya-
drought.html?mtrref=t.co&mtrref=undefined en
https://www.nytimes.com/2018/01/30/world/africa/cape-town- day-zero.html
(9) Meld je hieraan voor het vak ‘Water Supply and Sanitation Policy in Developing Countries Part 1:
Understanding Complex Problems’:
https://www.coursera.org/learn/water?siteID=D8u8CTDRU0o-
xMDKM8UZKUGQolXYRFHa_Q&utm_content=10&utm_medium=partners&utm_source=linkshar
e&utm_campaign=D8u8CTDRU0o
(10) Meld je hieraan voor het vak ‘Water Resources Management and Policy’:
https://www.coursera.org/learn/water-management

Afbeeldingen

(1) SDG logo: http://www.un.org/sustainabledevelopment/water-and- sanitation/
(2) USAID: https://www.flickr.com/photos/usaid_images/14783669867
(3) Opzetstukje smartphone: https://www.flickr.com/photos/ter-burg/8533120095