Een wormenhotel op je studentenbalkon

Wormen zijn misschien niet de meest aantrekkelijke dieren om te zien en ook niet de eerste soort waar je aan denkt bij het nemen van een huisdier. Toch zijn er goede redenen om deze slijmerige onderkruipsels onder je hoede te nemen. Het zijn namelijk meesters in composteren.

Door: Sophie Spijkers 

Van groente- fruit en tuinafval (GFT) tot compost

Je hebt weliswaar een stuk groente in je pasta verwerkt en bent trots, en terecht. Die courgette heeft je nog goed gesmaakt ook en is helemaal opgegaan. Nou ja, helemaal… Op de afvalresten na dan. Natuurlijk scheid jij je afval en dus gooi je de courgette-resten in de daarvoor bestemde afvalbak. Die bak wordt op zijn beurt in de GFT-container geleegd. De GFT-container wordt opgehaald door de gemeente en naar een groencompostering-bedrijf gebracht. Daar blijft jouw courgettekontje minimaal 6 maanden liggen. Met temperaturen hoger dan 50 graden wordt het GFT-afval verhit en omgezet tot compost. Bij die verhitting gaat veel aan de vruchtbaarheid van de compost verloren. Vervolgens koop jij met je laatste rooie cent de niet-zo-vruchtbare-compostgrond om je basilicumplantje te redden. Zonde! Want dit kan anders. Recycling van je groenafval kan gewoon bij jou op het balkon en levert je gratis super vruchtbare compost op.

Hoe dan?

Hier komen de wormen om de hoek kijken. Wormen woekeren dag en nacht door aarde op zoek naar voedsel. En ze zijn niet alleen. Met hulp van micro-organismen, die beter hun werk kunnen doen dankzij de beweging van de wormen, worden fruit- en groenteresten omgetoverd tot vruchtbare compostgrond en geconcentreerd compost-sap. Dit afbraakproces kun je gemakkelijk van de grond naar je balkon verplaatsen. Een wormenbak, of mooier gezegd wormenhotel, kun je zelf maken. Helaas zal je een kleine, tegen-intuïtieve investering moeten doen. Het hotel is namelijk gemaakt van plastic bakken, dit schijnt het beste te werken. Andere benodigdheden, zoals oude kranten en een boor, zijn gemakkelijk te lenen van je buren, huisgenoten of ouders. Op internet staan talloze filmpjes en informatiepagina’s over het maken van een wormenhotel en over de do’s en de don’ts als het hotel eenmaal staat. Onderaan de pagina vind je een aantal van deze behulpzame links.

De wormen

Goed, een hotel draait natuurlijk niet zonder hotelgasten. Dus waar gaan we onze wormen vandaan halen? De beste wormen schijnen uit de wormenbak van iemand anders te komen. Dit zijn de juiste type wormen, tijgerwormen genaamd, om jouw groenafval zo snel mogelijk om te zetten in compost. Ken jij iemand met een wormenbak? Vraag dan of je een paar wormen mag komen aftappen. Voor je persoonlijke leverancier is dit overigens geen probleem, de wormen vermenigvuldigen zich snel weer tot de juiste hoeveelheid wormen in zijn of haar bak. Wormen passen zich uitstekend aan hun leefomgeving aan en zullen zich daarom voortplanten tot er een kolonie is ontstaan die precies in de bak past en het groenafval helemaal kan verwerken. Als er niemand in je directe omgeving een wormenhotel runt is dat ook geen punt. Via de website van Nudge kun je in contact komen met andere wormenhotelrunners die hun hotelgasten gratis aanbieden om jou te helpen. Wie weet krijg je er ook nog goed advies en een mooi gesprek bij.

Aandachtspunten

Als je eenmaal de gasten in je nieuwe hotel hebt verwelkomd, volgt een periode van acclimatisering. Het eerste voedermoment is belangrijk! Je mag je wormen niet overvoeden, dus begin met een klein beetje GFT en houd de wormen de komende weken in de gaten. Doe je dit goed, dan gaan de wormen zich voortplanten en kunnen ze na 3 maanden al vermenigvuldigd zijn. Dit betekent dat je ook 2x zoveel GFT kwijt kunt. Uiteindelijk is een bak met 1000 wormen ongeveer goed voor het GFT-afval van een huishouden van 4 personen. Het is daarbij heel belangrijk dat je het rustig opbouwt. In het begin zal je dus niet al je GFT kwijt kunnen in het hotel. Daarnaast volgen de diertjes een streng dieet. Ze zijn lactose-intolerant, eten geen citrusvruchten, knoflook of ui. Grote stukken voedsel kunnen ze niet snel genoeg afbreken, dus snijd je groenafval in stukjes voordat je het aan je nieuwe vriendjes voert.

Wat krijg je ervoor terug?

Ja, ze behoeven wel wat zorg, die wormen. Gelukkig krijg je er ook heel wat voor terug. Ten eerste is het een leuk projectje om het wormenhotel te maken en draaiende te houden. Je leert over het afbraakproces en volbrengt de cyclus, dus geen verspilling van energie! Maar ook niet onbelangrijk; je krijgt gratis super compost. De wormenpoep vormt een soort vruchtbare bosgrond die je basilicumplantje zal doen opleven en het compost-sap geeft je kamerplanten (sterk verdund met water) een boost. Heb jij nou niet zulke groene vingers? Je buuf op de begane grond waarschijnlijk wel. Nooit verkeerd om een goede relatie met je buren te onderhouden. Een verhoogde gunfactor komt vast goed van pas als jij en je huisgenoten een huisfeestje organiseren.

Meer weten?

https://www.youtube.com/watch?v=lu9CdmI_PpM

http://www.permacultuurnederland.org/permacultuurtk/wormenbak.pdf

http://www.iok.be/product.aspx?id=601

https://www.tuinenbalkon.nl/vermiculture-van-gft-tot-compost-in-een-wormenbak

https://www.nudge.nl/projects/start-een-wormenbak/

https://www.wormenbak.nl/index.php/composteren