Extinction Rebellion in Londen: een protest om van te leren
Londen – De afgelopen weken waren fenomenaal op klimaatgebied. Extinction Rebellion, een beweging die vorig jaar bekend werd door vijf bruggen in Londen te bezetten en inmiddels in verschillende landen opereert, hield nu vijf belangrijke knooppunten in Londen bijna twee weken in zijn greep. Waterloo bridge, een van de grootste bruggen van Londen had een ware festival vibe, inclusief skatepark, een podium, tenten en bomen. Op zondagavond kwam als klap op de vuurpijl Greta Thunberg langs om voor duizenden ‘we love you’ joelende activisten een speech te geven, die ze later voor het parlement nog een keer overdeed. Oh ja en Emma Thompson ‘approved too’.
Door: Vera Vrijmoeth
‘Civil disobedience’ is de methode van de beweging. Dit doen ze door belangrijke infrastructuur te bezetten met mensen als schild. Dit betekent dat arrestaties als een succes worden gezien, omdat ze reuring creëren. Roger Hallam, een van de oprichters, doet promotieonderzoek naar effectief radicaal campagne voeren aan Kings College Londen. Arrestaties creëren sympathie bij de normale man of vrouw en zijn volgens hem effectiever in het afdwingen van politieke actie dan protesten alleen. Uiteindelijk zijn er meer dan 1100 mensen daadwerkelijk opgepakt, nadat de politie de superlijm waarmee ze zich op straat, trams of zelfs een boot hadden vastgelijmd had losgeweekt. Gevolg: Britse gevangenissen waren overvol, Roger Hallam content.
De reacties in de Britse pers waren gemengd – as usual – maar een aantal gaven hoop. Jonathan Pie, een typetje gespeeld door Andrew Doyle, sprak op zijn eigen manier support uit. George Monbiot pleitte voor een nieuw economisch systeem. En een aantal bedrijven weerlegden het statement dat zij tegen de beweging zouden zijn. De burgemeester Sadiq Khan riep op om te stoppen met het platleggen van de stad, maar koos de onfortuinlijke woorden ‘return to business as usual’: een bal voor open doel voor de beweging. Als klap op de vuurpijl zendde de BBC de documentaire ‘Climate Change: The facts’ uit van David Attenborough – perfecte timing.
Triest was dat tijdens de protesten Polly Higgins overleed. Als advocaat werkte zij haar leven lang om ecocide – het verwoesten van natuurlijke ecosystemen – binnen het internationaal recht erkend te krijgen als misdaad tegen de menselijkheid. Dankzij Extinction kreeg haar belangrijke werk extra aandacht.
Niet alleen de schaal en de positieve reacties waren fascinerend, maar ook het narratief en het succes daarvan. Klimaatpsychologen, politicologen en journalisten hebben vaak betoogd “Wie de wereld van de ondergang wil redden, kan over dat einde maar beter zwijgen”. Het probleem is simpelweg te groot, te abstract en ontmoedigt actie.
Extinction Rebellion vertelt juist wel een apocalyptisch verhaal. Net als Greta Thunberg benadrukken ze dat we klimaatverandering als de crisis moeten benaderen die het is, in plaats van ‘successen’ te vieren. Het beestje wordt bij de naam genoemd, en er wordt collectief tegen gestreden. De les: klimaatverandering – hoe groot en ongrijpbaar ook – collectief recht in de ogen aankijken, geeft hoop. En de rebellie is nog niet voorbij.