Hoe de warmte ook jonge mensen raakt
Het was weer erg heet de afgelopen weken, en we wisten allemaal wat dat betekende. “Wat een weer”, riepen we collectief, en we deelden extra ijsjes uit aan ouderen in verzorgingstehuizen. Wat je misschien niet weet is dat hittestress ook jou en andere studenten behoorlijk van slag kan maken. In dit artikel deel ik drie onverwachte bevindingen waaruit blijkt dat niet alleen ouderen, chronisch zieken en kinderen slachtoffer zijn van hittestress.
Door: Michelle Otter
Het weer, de hete dagen; ze fungeren voor ons tegenwoordig vooral als signaal voor de voortschrijdende klimaatverandering. Terecht. Extremen die we in Nederland vroeger eens in de twintig jaar hadden, komen nu eens in de vijf jaar voor. “Het zijn geen uitschieters, het zijn de punten van een verhaal”, zo omschreef Jelmer Mommers voor de Correspondent. En het tragische verhaal van hitte kent vele slachtoffers. Maar sommige slachtoffers, zoals de student, zijn misschien onverwacht.
Wat we vaak wel weten over slachtoffers van de hitte
Volgens het RIVM vormt aanhoudende warmte vooral een risico voor de gezondheid van ouderen, chronisch zieken en mensen met overgewicht. Er stierven zo’n 400 mensen meer tijdens de hittegolf eind juli dan tijdens een normale zomerweek, meldt het CBS. Dit waren vooral mensen van 80 plus. Mensen die niet goed voor zichzelf kunnen zorgen hebben op warme dagen meer aandacht van anderen nodig om voldoende te drinken en koel te blijven.
Maar hoe past de student in dit rijtje? Een groep mensen zou kunnen zeggen dat studenten niet goed voor zichzelf zorgen: zij hebben dus meer zorg nodig. Misschien. Maar hitte teistert ons op meer verrassende manieren.
1. We presteren bagger bij een hoger kwik
Het bewijs ligt er: temperaturen waar we niet aan gewend zijn zorgen ervoor dat we minder presteren. Een voorbeeld is deze studie van Harvard University, waaruit blijkt dat het cognitief functioneren achteruit gaat bij hoge binnentemperaturen. Studenten die tijdens een hittegolf in Boston sliepen in een ruimte zonder airco (het werd er 26,6 graden) scoorden slechter op basale testen dan studenten die wel airco hadden (21,6 graden).
Maar ook (net) werkenden gaan er op achteruit. Zo voorspelt de International Labour Organisation in haar recente rapport “Working on a Warmer planet” dat in 2030 wereldwijd meer dan 2% van alle werkuren verloren gaat door hitte. Dit komt doordat het te warm is om te werken, of doordat werkenden door de hitte een langzamer tempo aannemen.
2. Niet alleen warmere maar ook slechtere lucht
Ten tweede: smogalarm! Ooit van gehoord? Hier was op 25 juli nog sprake van in delen van Nederland, doordat de luchtkwaliteit werd ervaren als “zeer slecht”, wegens smog door ozon. Terwijl een smogwaarschuwing alleen geldt voor gevoelige groepen, geldt een alarm voor iedereen. Dus ook voor de student. Smog door ozon kan leiden tot een toename van luchtwegklachten, zoals hoesten en kortademigheid. De smog ontstaat wanneer luchtvervuiling zich ophoopt bij tropische temperaturen. Onder invloed van zonlicht worden stoffen zoals stikstofoxiden omgezet in ozon. Dit komt vooral voor op zeer zonnige dagen met een zwakke wind. En zo hangt de hitte samen met een slechtere luchtkwaliteit.
3. Hoe hoger, hoe meer slachtoffers
Geen bewijs, maar een hypothese die ik heb gebaseerd op een buitengewoon fascinerende blog. Hieruit bleek dat tijdens de hittegolf van 2003 van Parijs veel slachtoffers vielen. Opvallend was de locatie van de slachtoffers. In tegenstelling tot wat men verwachtte, bevonden deze zich namelijk niet alleen in de arme buitenwijken van Parijs. Het ging juist ook om mensen in het ‘rijkere centrum’ die op de hogere verdiepingen wonen, in de kleinste, slechtst geventileerde appartementen.
Wat heeft dit te maken met studenten? Het zou kunnen dat ook de student vaker negatieve gezondheidseffecten ervaart dan je misschien zou verwachten. We kennen allemaal de torenhoge studentenflats of de studentenkamers zonder raam. En als deze hypothese geen stand houdt, dan hebben studenten nog altijd minder geld voor een airco.
Vergeet niet om te kijken naar je medestudent!
De dreigende en meer onbesproken problemen van hitte voor de Nederlandse student zijn misschien van een ander niveau dan haar invloed op ouderen, chronisch zieken en kinderen. Bovendien zijn ze niet alomvattend en verdienen ze niet meer aandacht dan andere gevolgen van hitte, het klimaatprobleem of andere duurzaamheidsvraagstukken.
Toch vind ik ze belangrijk. Ze zijn aanwezig, ze zijn vervelend en ze dragen negatief bij aan ons welzijn. Vergeet daarom niet om bij een volgende hittegolf om te kijken naar je (slecht voor zichzelf zorgende) vriendjes en vriendinnetjes. Drink genoeg, eet een ijsje. Investeer misschien in een airco of een huis dichtbij de grond. Fris en fruitig kunnen we dan samen onze schouders zetten onder meer dringende problemen zoals, bijvoorbeeld, het klimaatvraagstuk.