Ik vroeg drie mensen of ze hun kinderwens zouden kunnen laten varen voor het klimaat

Kinderen krijgen lijkt normaal te zijn, het is traditioneel en -als ik mijn sociologische blik op de zaak mag werpen- ook behoorlijk in lijn met de verwachting vanuit de maatschappij. Niet makkelijk dus, om te pleiten voor minder kinderen. Logisch is het dan weer wel, althans, als je je duurzame zelf de overhand geeft en je de situatie plat slaat naar: minder mensen = minder negatieve milieu-impact = een groenere planeet. 

Door: Lieke Smets

Ook prins Harry en prinses Megan dragen hun steentje bij, zij het op hun eigen manier. Ze lieten weten dat men, omwille van het klimaat, geen oneindig aantal nakomelingen van hen hoeft te verwachten. Wat we dan wel kunnen verwachten? Maximaal twee prinsjes en/of prinsesjes. De zogenaamde Birth Strikers volgen echter een iets striktere aanpak: deze vrouwen weigeren een kind op aarde te zetten totdat de klimaatcrisis voorbij is. 

Daarmee is ook gelijk duidelijk dat er bij de Birth Strikers een ander argument ten grondslag ligt om geen kinderen te willen. Het gaat er niet zozeer om dat er door kinderen te baren meer mensen op deze wereld zijn, waarmee die wereld stukje bij beetje onleefbaarder wordt, het gaat er juist om dat je je kind deze wereld niet toewenst. En als ik het even voor de Birth Strikers in mag vullen: ik denk dat ze de wereld bedoelen waarin we afstevenen op de grootste klimaatcrisis allertijden.  

De onverbiddelijkheid van de Birth Strikers fascineert me, het zet me aan het denken. Is iedereen die zichzelf als duurzaam identificeert in staat een kinderwens overboord te gooien alsof het niets is? Om duurzaamheid te verheffen boven je eigen geluk, ervan uitgaande dat het idee van kinderen je gelukkig maakt? Of is dat nog niet zo makkelijk? Houden duurzame mensen zich überhaupt bezig met de invloed die het krijgen van kinderen heeft op het klimaat? Denken ze na over in welke wereld deze kinderen op zullen groeien? Ik vroeg het aan drie duurzame personen. 

Britte (22)

“Misschien worden de kinderen die ik opvoed juist wel de helden van de toekomst”

“Mijn eierstokken gaan automatisch rammelen als ik een kindje zie. Ook word ik altijd teleurgesteld wakker van een droom waarin ik zwanger was. Mijn kinderwens is zó groot dat die mij zo ongeveer opvreet. Tegelijkertijd vind ik duurzaamheid super belangrijk. Overbevolking is één van de belangrijkste factoren die ervoor zorgt dat het klimaat onder druk staat en dat we met schaarste dealen. En een logisch antwoord op dit probleem zou dan ook zijn: geen kinderen meer nemen. Ik weet dat we voor een betere wereld dingen moeten opofferen, en ik probeer dat dan ook op mijn manier te doen, maar geen kinderen nemen is niet mijn manier.  

Een vriendin zei een keer dat ze het egoïstisch vond om een kind te baren en die op deze wereld neer te zetten. We zetten ze inderdaad niet echt op een stabiele planeet neer… Hoewel ik er voor open sta een kindje te adopteren, zou ik toch minstens één keer in mijn leven willen meemaken dat ik zwanger ben. Daarbij vind ik het juist ook een mooie uitdaging om je eigen kinderen zoveel mogelijk mee te geven over hoe we met de aardbol om moeten gaan. Misschien worden de kinderen die ik opvoed juist wel de helden van de toekomst! Je kan dus niet van te voren zeggen dat je die kinderen een last bezorgt als je ze op deze aarde zet. Het belangrijkste is dat je ze meegeeft hoe ze er respectvol mee om kunnen gaan.” 

Shanice (24)

“Duurzaamheid voelt voor mij als iets rationeels, maar als ik louter naar ratio zou luisteren, zou ik geen gelukkiger mens zijn.”

“Lange tijd was adoptie voor mij dé oplossing voor de duurzaamheids-struggle van het krijgen van kinderen. Mijn hart brak toen ik hoorde dat juist door de Westerse bereidheid en wens om voor kinderen met ander DNA te willen zorgen, er een soort bio-industrie (maar dan met mensen) is ontstaan in het globale zuiden. Sindsdien is mijn opvatting over adoptie, en zeker adoptie uit het buitenland, een stuk genuanceerder. 

Ik sluit het willen van een ‘eigen’ kind dan ook nog niet uit. Dit is puur vanwege self-centred redenen; ik kan me voorstellen dat het mogen krijgen van een kind waarmee je DNA deelt zo’n voldoening en gelukzaligheid creëert dat het duurzaamheidsaspect daar niet tegenop kan boksen. Dit komt denk ik doordat duurzaamheid voor mij als iets rationeels voelt, waar het mogen grootbrengen van een kind zo diep in onze natuur, onze essentie, geworteld zit, dat het mij lastig lijkt dat met de ratio weg te nemen. En als ik louter naar mijn ratio zou luisteren, zou ik denk ik geen gelukkiger mens zijn.

Het allerbelangrijkste is denk ik dat we ons bewust worden van de ecologische voetprintgevolgen van een extra mensje op deze aarde, en dat we hier bewust en vanuit liefde (voor de wereld en onszelf) een keus in maken waarbij we ons goed voelen en waar we ons volledig in kunnen vinden. Het is nogal een verantwoordelijkheid om mens te zijn; sommigen dragen deze verantwoordelijkheid ogenschijnlijk niet, anderen lijken hem te zwaar te dragen. Persoonlijk ben ik van mening dat hier altijd een equilibrium uit zal volgen.

Ik zou mijn toekomstige, al dan niet geadopteerde kind(eren) in ieder geval willen vertellen dat de wereld zoals die nu is soms boos en kwaadaardig kan lijken, maar dat het aan hem/haar/hen is om de moed te hebben hier doorheen te kijken en dat leven vanuit liefde (en niet vanuit angst) de enige mogelijkheid is om te leven. Het is maar net hoe je ernaar kijkt: mindset is everything. En dat is niet makkelijk, maar wel simpel.”

Mik (24)

“Als ik voorspellingen zie van hoe de wereld er over 50 jaar uitziet, wil ik geen nieuw mens op de aarde zetten die zo’n 80 jaar met die effecten te maken zal hebben.”

“Ik denk niet dat ik ooit nog een kinderwens zal ontwikkelen waarin ik een extra mens op deze aarde wil zetten. Dat betekent niet dat ik geen kinderwens heb. Integendeel. Door mijn hele leven heen voelde ik al dat ik het leuk vind om voor kinderen te zorgen. Daarom ben ik steeds meer gaan nadenken over adoptie of langdurig pleegouderschap. Zo kan ik namelijk wel een kind zien opgroeien, zonder het klimaatprobleem groter te maken. Maar hoewel ik enerzijds geen nieuw mensje op de wereld wil zetten omdat de voetafdruk van een mens in de global North al gigantisch is, ben ik anderzijds juist bang voor de gevolgen van klimaatverandering en de situatie waar een kind in zal opgroeien. Als ik voorspellingen zie van hoe de wereld eruitziet over een jaar of 50, zou ik niet graag een nieuw mens op de aarde zetten die nog zo’n 80 jaar die effecten mee gaat maken.

In de relaties die ik heb kunnen verschillende vormen van kinderwensen gelukkig naast elkaar bestaan. Zo zou ik het bijvoorbeeld heel leuk vinden om in mijn eentje een kind op te voeden, zonder dat (een van) mijn partner(s) opvoeders zijn. Natuurlijk zou het fijn zijn als zij betrokken zijn bij mijn kind, maar dan eerder in een soort rol die je zou kunnen vergelijken met een tante/oom. Dat zien mijn partners ook wel zitten.”