skip to Main Content

‘Kanarie in de Kolenmijn’ – het ecologisch perspectief van Marianne Thieme

Door: Nine de Jonge

Vorige week luisterde ik nog naar Marjan Minnesma, eergisteren (27-10-2016) was ik aanwezig bij een presentatie van mijn andere idool, Marianne Thieme. Het was een bespreking van het boek ‘De Kanarie in de Kolenmijn’, wat een vervolg is op de film ‘One Single Planet’. Een knus avondje in een molen, waarvan ik de meest inspirerende uitspraken en inzichten met jullie deel.

Bron: Twitter PvdD

Bron: Twitter PvdD

Ik was van mijn gembersapje aan het sippen, toen Marianne het podium op stapte. “Het beeld is waarschijnlijk wel bij velen van jullie bekend.” Opgelucht dat ze de titel ging verklaren pende ik driftig mee. Wat bleek, de kanaries droegen de functie van klokkenluiders in de mijnen. Wanneer er giftige mijndampen vrij kwamen gingen ze dood, waardoor de mijnwerkers wisten wanneer ze snel weg moesten.

De titel heeft zijn oorsprong bij de uitspraak van Ewald Engelen, dat de Partij voor de Dieren als een kanarie in de kolenmijn is. Omdat “ze (PvdD, red.) waarschuwen dat het een illusie is om te denken dat we door moeten gaan met de business as usual.” Het huidige systeem is vastgelopen. Economische groei is niet de oplossing voor wereldvraagstukken, maar vormt het probleem. Dit boek biedt oplossingen binnen de draagkracht van de aarde.

Marianne nam vervolgens een stapje terug in de tijd. Toen in 2002 de Partij voor de Dieren werd opgericht, werden ze niet begrepen. Het is toch het toppunt van decadentie om je op dieren te richten! Er zijn immers talrijke problemen in de wereld zoals armoede en oorlog. De problemen van dieren, aldus Marianne, zijn echter hetzelfde als die van mensen (zie de films ‘Meat the Truth’ en ‘Sea the Truth’, red.). Juist op dat moment waren er ganzen van buiten te horen. “De ganzen zijn het met mij eens.”

[perfectpullquote align=”left” cite=”” link=”” color=”” class=”” size=””]”Vrijwel zonder uitzondering gaat het over geld. Dat is de armoe van onze samenleving.”[/perfectpullquote]

Een probleem is dat alles op monetaire waarde wordt geschat en er in ons huidige systeem een te grote focus op geld is. “Groeicijfers gaan nooit over het waardevolste op aarde, namelijk de groei van bomen en soorten-rijkdom. Vrijwel zonder uitzondering gaat het over geld. Dat is de armoe van onze samenleving.”

Fascinerend vond ik haar observatie over ‘onze’ generatie. Marianne benoemde namelijk dat generaties lang kinderen een betere toekomst te wachten stonden dan hun ouders. Tot onze generatie. Hoe kan het, vroeg ze daarbij, dat de bronnen en kernvoorwaarden van ons bestaan worden gezien als luxe, terwijl geld wordt gezien als noodzaak? We zitten gevangen in een eenzijdige economische logica.

“We denken de natuur te beschermen door er een economische waarde aan toe te kennen.” Natuurlijk kapitaal is echter problematisch. Welke waarde geef je wat? We weten vaak niet welke invloed iets heeft op het ecosysteem. Een voorbeeld hiervan is Costa Rica, waar bijen leefden in een regenwoud. Aan het regenwoud werd vervolgens hoge waarde toegekend, omdat de bijen van belang waren voor de bestuiving van de naastgelegen koffieplantage. Toen de koffieprijzen echter kelderden, besloot de boer van gewas te veranderen. Voor de ananasplantage waren geen bestuivers nodig en zo kwam de waarde van het regenwoud op nul te liggen. Dit zorgt ervoor dat het gekapt kan worden, terwijl de ecologische waarde erg hoog ligt. De oproep van Thieme is dat we moeten samenwerken met de natuur.

Ongerelateerd lijkt misschien de vluchtelingenkwestie. Nederland speelt echter een rol bij de kern van het probleem. Nederland heeft een agressieve export, in grondstoffen en wapens. Tevens leven we op een te grote voet, onze broeikasgassen hebben een effect op andere landen. De oorlog in Syrische is in de kern niet een conflict over religie maar over grondstoffen, namelijk water. “Met een waterbesparende douchekop red je het dus niet. Wel met je mes en vork, met je dieet kan je je watervoetafdruk (op het buitenland) namelijk aanzienlijk verkleinen.” Hoe staat beschreven in het boek, maar je kan het uiteraard wel raden.

Aldus hebben we een groeiverslaving. Vrije handelsverdragen verergeren deze problemen enkel meer. De planeet heeft brede antwoorden nodig. In dit boek staan oplossingen die dicht bij huis beginnen. Houd je vast aan je idealen en kom in verzet!

Ook Ewald Engelen sprak deze avond ook over zijn deel van het boek: het economische perspectief. Zo sprak hij van een politieke schizofrenie. Door politici en ook de media worden goede voornemens gemaakt, maar hun handelingen staan hier echter haaks op. Zoals een pleidooi voor de natuur behouden, maar toch voor TTIP zijn. Dit komt onder andere door de grootheidszucht van bedrijven. Multinationals krijgen politieke macht, terwijl de inbreng van burgers en nationale politiek afneemt.

[perfectpullquote align=”full” cite=”” link=”” color=”” class=”” size=””]Wij zijn de eerste generatie die klimaatverandering ervaart en de laatste die er wat aan kan doen.[/perfectpullquote]

We moeten de kanarie wakker kussen. De oplossing is een omkering van de klachten. Van grootschalig naar kleinschalig. Van grote bedrijven met politieke macht, naar het opbreken van kartels, op een menselijke schaal. Nu gaat het om de hoogte van het BBP. Daarbij wordt echter niet de milieu- en sociale schade berekend, en ook zit vrijwilligerswerk daar niet bij in. Alles wat wij (PvdD) de moeite vinden wordt niet meegerekend. Wij zijn de eerste generatie die klimaatverandering ervaart en de laatste die er wat aan kan doen. We moeten blijven duwen.

Zie onze eerdere artikelen over de films: Meat the Truth en Sea the Truth

Nine de Jonge

Nine is antropoloog, en zet zich zowel in haar persoonlijke leven als binnen haar werk in voor een duurzamere wereld. Haar focus ligt op duurzaam en inclusief onderwijs. Nine verdiept zich in en schrijft over onderwerpen als gendergelijkheid, inclusiviteit en diversiteit.

Dit bericht heeft 1 reactie

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Back To Top