SDG15: Het leven. Mede mogelijk gemaakt door: BOSSEN!

“From the air we breathe, to the water we drink, to the food we eat – forests sustain us.”

Om te overleven zijn wij afhankelijk van de natuur. Insecten zorgen ervoor dat we kunnen eten en bomen en planten dat we kunnen ademen (1). Ondanks deze wijsheid gaat steeds meer natuur verloren. Daarom een noodkreet tot het behoud van de boslanden.

Onna Malou van den Broek schrijft over de 17 Sustainable Development Goals (SDGs) van de Verenigde Naties. Wat houden ze nou precies in? En wat kan jij zelf doen? Hier lees je waarom zij aan de reeks is begonnen, hier lees je over SDG 1, de strijd tegen armoede, SDG 12, consumptie en SDG 5, gendergelijkheid.

SDG 15: ontbossing, landdegradatie en woestijnvorming

Bijna 31 procent van de aarde bestaat uit bossen die onderdak bieden aan de meerderheid van de dieren-, planten- en insectenpopulatie. Door ontbossing ontstaat er landdegradatie, neemt de kwaliteit van het water af en wordt er veel koolstof uitgestoten. Zo heeft de gradatie van droge landschappen ervoor gezorgd dat 3.6 miljard hectaren (!) in woesstijngebied is veranderd (2). Ook Nederland heeft nog een flinke taak aan dit doel: op het gebied van behoud van natuurgebieden en natuurlijke leefgebieden scoren wij onder het Europese gemiddelde (3).

De targets: biodiversiteit en ecosystemen

Dit doel richt zich op het behoud van ecosystemen en biodiversiteit (4). Belangrijk hiervoor is het stoppen van ontbossingen en landdegradatie in bossen, berggebieden, moerassen en woestijnen. Ook moeten grondgebieden en hun natuurlijke ecosystemen duurzaam gebruikt worden en indien nodig gerestaureerd. Daarnaast richt dit doel zich op het dierenrijk: zo moeten natuurlijke leefgebieden beschermd worden, bedreigde dier- en insectensoorten voor uitsterven behoud worden en de handel in bedreigde diersoorten gestopt worden (5).

Flickr: https://www.flickr.com/photos/hikingartist/31881212964/

Fatale gevolgen: natuurrampen en klimaatverandering

Het niet behalen van dit doel is catastrofaal voor het leven op aarde. Het heeft gevolgen voor water- en voedselvoorzieningen, de beschikbaarheid van energiebronnen en nationale en regionale veiligheid. Deze gevolgen ervaren wij vandaag de dag al. Grote groepen mensen worden door extreme droogte gedwongen om te migreren en er zijn diverse conflicten over de toegang tot natuurlijke hulpbronnen. Ook het huidige conflict in Syrië wordt deels veroorzaakt door een tekort aan voedsel en water als gevolg van landdegradatie (6).

SDGs combineren: armoede en landdegradatie

De SDGs zijn nauw met elkaar verbonden; zo heeft SDG15 een directe invloed op SDG1, de strijd tegen armoede. Landdegradatie raakt namelijk vooral de arme bevolking: 74 procent van de mensen die in armoede leven voelen de gevolgen hiervan. Dit komt doordat ontwikkelingslanden vaak afhankelijk zijn van agricultuur en het vooral deze vruchtbare grond is die aangetast wordt door landdegradatie. Naast een verlies van inkomen, zorgt dit ook voor een tekort aan voedsel (7)

Nederland voor SDG 15: red de bijen!

Het zijn maar kleine beestjes, en voor de meesten van ons een doorn in het oog, maar bijen zijn van essentieel belang voor een gezond milieu (8). Bijen bestuiven planten waardoor deze kunnen groeien en zich voortplanten. In een wereld zonder bijen is het lastiger om groente en fruit te telen en rakende lucht en het water meer vervuild. Door onder andere pesticiden, vervuiling en klimaatverandering dreigen bijen uit te sterven. Greenpeace zette een project op om supermarkten te overtuigen om producten te verkopen zonder schadelijke pesticiden (9).

Nederland voor SDG 15: Milieudefensie tegen Palmolie

Ook andere Nederlandse organisaties zetten zich in voor behalen van SDG 15, waaronder Milieudefensie, de Nederlandse variant van Friends of the Earth (10). Een van hun speerpunten is het stoppen van de productie van palmolie. Deze productie heeft desastreuze gevolgen voor het milieu en zorgt in een rap tempo voor de ontbossing van het Amazone regenwoud. Palmolie zit bijvoorbeeld in brandstof, shampoo, pindakaas en Nutella. Grootste overwinning dit jaar: het Europees Parlement heeft ingestemd om palmolie in
biobrandstof per 2021 te verbieden.

Collectie Tropenmuseum: Olieverfschilderij door Abdullah Suriosubroto (1878-1941)

De Sustainable Development Goals zijn er ook voor jou!

Ook aan het behalen van dit doel kun jij bijdragen door: urban bees en aanpassingen in jouw consumptiegedrag.

• Urban bees: Via het project Urban Bees maak jij van jouw (stads)tuin of binnenplaats een bijenparadijs: plant bloeiende planten (bijvoorbeeld bergamotplant, kattenkruid of blauwe knoop), plaats een bijenhotel en zorg dat je geen schadelijke pesticide gebruikt (11).

• Consumptie: Mocht je geen groene vingers hebben, zorg dan dat je goed let op duurzame certificaten op houtproducten en dat je weg blijft van producten die palmolie bevatten. Gelukkig bestaan er veel lekkerdere alternatieven voor producten als Nutella en Calvé Pindakaas!

Bronnen

1. Waarom dit doel belangrijk is? Lees deze factsheet: http://www.un.org/sustainabledevelopment/wp-content/uploads/2016/08/15_Why-it-Matters_Goal15__Life-on-Land_3p.pdf
2. Lees hier de huidige situatie omtrent SDG 15: http://www.un.org/sustainabledevelopment/biodiversity/
3. Lees hier meer over de situatie in Nederland: https://vng.nl/files/vng/nederlandse-sdg-rapportage-2017_definitief.pdf, http://www.pbl.nl/onderwerpen/natuur-landschap-en-biodiversiteit/feiten-en-cijfers/infographics/biodiversiteit-nederland-europa-en-mondiaal en https://unstats.un.org/sdgs/indicators/database/
4. Een ecosystem is de dynamische relatie tussen levende (dieren en planten) en niet levende onderdelen van de natuur binnen een grondgebied.
5. Lees hier meer over de targets van SDG 15: https://sustainabledevelopment.un.org/sdg15
6. De voorspelling is dat 135 miljoen mensen in 2045 zullen moeten migreren als gevolg van extreme landdegradatie. Lees hier het hele artikel: https://journals.ametsoc.org/doi/abs/10.1175/WCAS-D-13-00059.1
7. Less hier meer over het belang van bijen: https://friendsoftheearth.uk/bees/20-facts-you-need-know-about-bees en https://www.theguardian.com/environment/bees
8. Hier lees je meer over de sociale consequenties van landdegradatie: http://www2.unccd.int/issues/land-and-sustainable-development-goals
9. Greenpeace: Red de Bijen Campagne. http://www.greenpeace.nl/reddebijen/
10. Meer weten over milieudefensie? Klik hier: https://milieudefensie.nl/
11. Enthousiast geworden over Urban Bees? Kijk hier voor meer informatie: https://secured-static.greenpeace.nl/Global/nederland/report/2013/landbouw/bijentips.pdf en https://friendsoftheearth.uk/bees/10-easy-ways-help-bees-your-garden
12. Ook moe van doemverhalen over het klimaat? Dan is deze video van de Correspondent iets voor jou!

Uitgelichte foto: SDG15: United Nations