Laten we het even hebben over alcohol binnen je ‘sustainable diet’
Begin dit jaar maakten 37 wetenschappers en deskundigen uit zestien landen het bekend: ‘We kunnen de wereld gezond en duurzaam voeden in 2050’. Wel alleen als we het radicaal anders gaan doen. Drie jaar lang werkten de wetenschappers en deskundigen aan het ‘Dieet voor de 21ste eeuw’. Maar een duurzaam dieet: dat is toch al veel langer een ding? Klopt. In 2010 publiceerde de Food and Agriculture Organization (FAO) van de VN al een rapport over sustainable diets met daarin kritische aanbevelingen voor beleid, onderzoek en actie. Wat wij als studenten ons natuurlijk afvragen is of alcohol binnen dit duurzame dieet past. Ik ging op zoek naar het antwoord en kwam erachter dat duurzaam drinken meer is dan letten op de ecologische voetafdruk van je biertje.
Door: Lieke Smets
Sustainable diet?
Geen vlees. Geen mango’s en ananassen in de winter. Biologische groente. Het zijn zomaar wat dingen die je met een sustainable diet kan associëren. Hoewel deze associaties niet fout zijn, is een sustainable diet meer dan dat. Sustainable diets worden gedefinieerd als:
“Those diets with low environmental impacts that contribute to food and nutritional security and to healthy lives for present and future generations. Sustainable diets are protective and respectful of biodiversity and ecosystems, culturally acceptable, accessible, economically fair and affordable, are nutritionally adequate, safe, and healthy, and optimize natural and human resources.” [1]
Duurzaam drinken
Goed, onder andere beschermend en respectvol voor biodiversiteit en ecosystemen dus. Wat heeft dat met jouw biertje of wijntje te maken? Helaas heeft de alcoholindustrie ook een ecologische voetafdruk. Hier wat pijnlijke feitjes:
- Watergebruik: Alcohol is nogal een thirsty business. Zo heeft een glas bier 74 liter water nodig en een glas wijn 110 liter [2]. En nee, dat is nog exclusief het water dat wordt gebruikt voor de productie. Voor bier kan dit cijfer oplopen tot wel 180 liter [3], als je rekening houdt met de hele cyclus;
- Vervuiling: Ethanol (de chemische aanduiding voor alcohol) is in feite een luchtverontreinigende stof [4] en draagt bij aan water- en bodemverontreiniging [5]. Als je fan bent van drankjes met rum, is het daarbij behoorlijk hartverscheurend om te horen dat suikerriet (waaruit rum is gemaakt) een slechte reputatie heeft als het gaat om watervervuiling en bodemerosie [6].
En ik kan nog wel even doorgaan met feitjes over bijvoorbeeld energieverbruik en verpakkingsmaterialen… Maar de paradox van het leren dat je favoriete drankje schadelijk is voor je omgeving, is dat je er toch meer van wilt drinken. Voordat je nu naar dat drankje grijpt: er zijn gelukkig genoeg lekkere en duurzame alternatieven. Zo testten fijnproevers Jos en Max van ons redactieteam al eerder zeven duurzame biertjes voor je uit, zodat je weloverwogen en duurzaam dronken kan worden.
Duurzaam drinken 2.0
Maar als je dacht dat je dit artikel door zou komen zonder de side note dat overmatig alcoholgebruik niet goed voor je is, dan heb je het mis. Alcohol is geen broccoli en een sustainable diet is vooral ook een healthy diet. Je kunt dus beter tien glazen water atten, dan tien glazen water met daarin alcohol, mout en hop. Het belangrijkste vergeet ik daarbij bijna: overmatig alcoholgebruik is naast ongezond, ook niet duurzaam.
In de zeventien duurzaamheidsdoelen (SDG’s), zoals opgesteld door de Verenigde Naties, wordt alcohol zelfs expliciet genoemd. SDG 3, die gaat over goede gezondheid en welzijn, benoemt alcoholmisbruik in de targets: “De preventie en behandeling versterken van misbruik van verslavende middelen, met inbegrip van drugsgebruik en het schadelijk gebruik van alcohol.” [7] Duurzaamheid gaat al lang niet meer alleen over windenergie en veganistische kaas. Duurzaamheid richt zich juist óók op zaken als volksgezondheid en sociale/maatschappelijke vooruitgang. En overmatig alcoholgebruik past allerminst binnen dat plaatje…
En dan nog even iets over binge drinken…
Als we het dan toch over overmatig alcoholgebruik hebben, laten we het dan ook even hebben over het fenomeen dat ‘binge drinken’ heet. Binge drinken is het drinken van vijf glazen of meer bij één gelegenheid. Als je denkt dat dit onverantwoordelijke alcoholgebruik alleen iets is van jonge, onwetende pubers; think again. Ook studenten kunnen er wat van. Uit een onderzoek onder zo’n 20.000 studenten bleek dat 53,3% van de mannelijke studenten en 46,7% van de vrouwelijke studenten overmatig alcohol drinkt [8]. Van de mannelijke studenten gaf 12,6% aan één keer per week aan binge drinking te doen [8]. Herken jij je hierin en wil je hulp bij jouw alcoholgebruik? Dan kun je terecht bij Trubendorffer.
Conclusie
Alcohol en een sustainable diet: kan dat nu wel of niet samen? Ja, dat kan. Maar belangrijk daarbij is dat een duurzaam drinkpatroon zich niet alleen kenmerkt door hoe jouw alcoholische versnapering is geproduceerd. Het kenmerkt zich ook door hoe vaak je die alcoholische versnapering tot je neemt. Sustainable diets zijn immers niet alleen ‘protective and respectful of biodiversity and ecosystems’ maar ook ‘nutritionally adequate, safe, and healthy’.
Dit artikel is geschreven in samenwerking met Trubendorffer.